Bu olayın burada hiç haberini göremedim, o sebeple konusu hazırlayayım dedim. Keşke her gün gerçekleşen alakasız binlerce uçuş gibi uçtuklarını ve oraya vardıklarını ruhum bile duymasaydı da hiç haberini yapmasaydım ama kader ve hayat böyle. Nereden, kimi, nasıl, neyle vuracağı belli olmuyor. Özellikle bu vakada. Olayın özeti ve gelişimi şöyle:
29 Aralık Pazar günü yerel saate göre sabah 9 civarı Güney Kore'de yaşanan gelmiş geçmiş en ölümcül hava kazalarından birisinde Muan Uluslararası Havalimanı'na gövde üstü iniş yapan Boeing 737-800 tipi bir yolcu uçağının pistin sonuna kayması ve beton bir duvara çarparak patlaması sonucunda 179 kişi hayatını kaybediyor.
Ama sıkıntı şu ki çeşitli uzmanlar ve B737-800 pilotları hidrolik sistemin hatta motorun bile kuş çarpması ile bozulabileceğine ihtimal vermiyorlar.Motor bozulsa bilehidroliklerin sağlam kalması gerektiğini söylüyorlar. Daha da garibi flaplar ve iniş takımları kapalı, trim iniş için ayarsız - fakat hidrolikler ve kontrol yüzeylerinde bozukluk işareti olan tüm bunların aksine hidroliklerin sağlıklı çalıştığını gösterir şekilde fevkalade de başarılı bir gövde üstü iniş girişimi mevcut - görünüyor. Ki bunlar bile şimdiye kadar işin teferruatı, esas yıkım olayının gelişimine öncülük eden olumsuz veya tuhaf gelişmeler.
Kazayı ölümcül hale getiren esas unsur ILS inişi sağlayan LDP lokalizer antenin destekli beton duvarla yapılmış olması. Normalde uçak devasa cüssesiyle o antenleri kırıp geçecek ve patlamayacaktı. Ama gene işin uzmanlarının çok yadırgadığı ve anlamlandıramadığı garip bir şekilde antenler - öylece pis sonunda durdukları diğer pek çok havalimanındakinin aksine - Muan Havalimanı'nda kalın bir beton duvarla beraber mevcut. Uçak haliyle sürüklenip sürtünme ve ters iticiye alınmış motorlar uyarınca durmak yerine duvara çarpıp patlıyor. Kuyruk tarafında yer alan 1 kadın, 1 erkek kabin görevlisi hariç herkes patlamada - uçağın kinetik enerjisinin o duvar yüzünden etki tepkiyle kendisine yansıması ve parçalanması sonucu - ölüyor.
Kara kutu analiz edilmeden, kokpitte tam olarak ne döndüğü anlaşılmadan olayın bilhassa uçağın görüntülerdeki bahsettiğim uygunsuz acil iniş ayarlarına ilişkin detayları aydınlanamayacak. Anlaşıldığı kadarıyla kontrol listesine (checklist) motor arızası karşısında paniğe kapılıp uymayan yorgun pilotların havacılık prosedürleri bazında kusurlu inisiyatifleri- hidrolikler bozulsa bile iniş takımlarının belirli bir prosedürle açılabileceği gerçeği buna işaret ediyor - kusurlu bir havalimanı mimarisiyle beraber ölümcül bir kazaya davetiye çıkarmış.
Gene de esas sorumluluğun yolcuları, uçağı ve kendilerini kurtarmak için ellerinden geleni yapıp piste bir kuş zarafetiyle konan ama buna rağmen hayatlarından olan pilotlardan ziyade havalimanını bu şekilde tasarlayan ve onaylayanlardaolduğunu düşünüyorum. Azıcık fizik bilen herkes bir uçağın aynı burada acı bir şekilde gerçeğe döküldüğü gibi olası bir acil durum senaryosu güzergahına destekli beton duvar koyulmaması gerektiğini idrak edebilir. Havalimanının bu şekilde tasarlanmasında başrolü olanlar bence tutuklanmalı ve yargılanmalılar.
Sürekli uçan ve sevdikleri de uçan, havacılıkla amatör seviyede ilgilenen birisi olarak ölenlere ebedi huzur, ailelerine ve etkilenen diğer herkese baş sağlığı dilerim. Yakın zamanda yaşanmış ve geçmiş diğer kazalarda ölenler, yaralananlar ve sevenlerine de aynı dileklerimi iletirim.
Havacılığın kurallarının halen kanla yazıldığını ve bunun da temelde bilimin ve güvenliğin dikkate alınmamasından, bence bilime dair bir idrak yoksunluğundan kaynaklandığını görmek üzücü.
B737 NG kapsamında B737-800 olanları son devrin en popüler havayolu uçağı modeli. Genel olarak güvenilir addedilen ikonik bir model B737-800. Türkiye dahil tüm dünyadaki havalimanlarını adeta çil yavrusu gibi doldurmuşlardır.
Sanırım en yeni - ancak kusurlu ve kolaycı mühendislik addettiğim - MAX versiyonları ile karıştırıyorsunuz. Onlardan ben de fazla hazzetmiyorum. Boeing klasik B737 gövdesinin suyunu çıkarmak yerine yeni bir gövde tasarımıyla farklı bir dar gövdeli ticari uçak serisi geliştirmeliydi. Ama belli ki bunu yeterince karlı bulmadılar. Geniş pazar hakimiyetinin, tekel boyutuna gelmenin zararları işte. Onları - Airbus haricinde - tasarımda daha maliyetli yeniliklere gitmeye zorlayan bir faktör veya rakip mevcut değil.
Boeing son zamanlarda, daha doğrusu son yıllarda çok şaibeli durumlarla anılır oldu. Ölümlü uçak kazalarında Airbus ismini en son ne zaman duydum hatırlamıyorum mesela. Elimde veri yok ama son zamanlarda bilhassa ölümlü kazalarda uçaklar hep Boeing firmasına ait uçaklar oluyor. Belki de Airbus firmasından daha fazla sattıklarından dolayıdır bilemiyorum ama bana kalırsa o firmada genel anlamda QA konusunda sıkıntılar mevcut.
Zaten MAX’leri de bir çok havayolu şirketi hangarlara çekmiş, kaç ay boyunca uçuramamışlardı.
Boeing’in tekelliği konusunda hemfikirim. Hatta uzun yıllardır pazarın Airbus ve Boeing arasında bölüşülmüş olması hep dikkatimi çekmiştir. Bu firmalara kıyasla daha küçük jetler üreten firmalar neden daha büyük ticari uçaklar üretmezler diye merak etmişimdir hep. Bu son Güney Kore’deki kazada da uçağın iniş takımları açılmamış galiba.
Evet böyle önemli bir haber neden haberleştirilip paylaşılmamış hayret. Dile kolay 179 kişi hayatını feci şekilde kaybetmiş. Sadece 2 kişi yaşamayı başarmış. İnanılmaz bir kaza. Bu kez Boeing'den kaynaklı değil gibi görünüyor ama bu Boeing'lerde bir cenabetlik var anlamadım gitti. Uçak neden böyle iniş yapmak zorunda kaldı, ne oldu soru işareti. Sert betornerme yapının pistin yakınlarında olması da dediğiniz gibi havalimanıyla ilgili bir kusur olabilir.
Bu arada ben ölümlerin yanarak (bence oldukça kötü bir ölüm şekli) gerçekleştiğini düşünüyordum ama g kuvveti kaynaklı bir parçalanma olduysa en azında daha az acı çektiklerini umuyorum. Ölümler olduktan sonra zaten elden bir şey gelmez. Kaza görüntüsü çok fena.
29 Aralık Pazar günü yerel saate göre sabah 9 civarı Güney Kore'de yaşanan gelmiş geçmiş en ölümcül hava kazalarından birisinde Muan Uluslararası Havalimanı'na gövde üstü iniş yapan Boeing 737-800 tipi bir yolcu uçağının pistin sonuna kayması ve beton bir duvara çarparak patlaması sonucunda 179 kişi hayatını kaybediyor.
https://www.reuters.com/world/asia-pacific/plane-drives-off-runway-crashes-airport-south-korea-yonhap-reports-2024-12-29/
Kaza anı (rahatsız edici olabilir):
https://www.youtube.com/watch?si=IB9hxwfMD6U5qyfI&v=riA5BSq-O2Q&feature=youtu.be
Kuş uyarısı alan kokpit mürettebatı kuleye kuş çarpması olarak acil durum bildirimi yapmışlar.
https://www.youtube.com/watch?si=dn22vNmzK0llENDv&v=HV16-U93V5A&feature=youtu.be
Ayrıca sürekli yayımlanan/gösterilen ayrı bir kısa video kaydında uçak bir köprünün üstünden alçak irtifada havalimanına doğru uçarken sağ motorunda bir hadise meydana geldiği de görülüyor.
Ama sıkıntı şu ki çeşitli uzmanlar ve B737-800 pilotları hidrolik sistemin hatta motorun bile kuş çarpması ile bozulabileceğine ihtimal vermiyorlar. Motor bozulsa bile hidroliklerin sağlam kalması gerektiğini söylüyorlar. Daha da garibi flaplar ve iniş takımları kapalı, trim iniş için ayarsız - fakat hidrolikler ve kontrol yüzeylerinde bozukluk işareti olan tüm bunların aksine hidroliklerin sağlıklı çalıştığını gösterir şekilde fevkalade de başarılı bir gövde üstü iniş girişimi mevcut - görünüyor. Ki bunlar bile şimdiye kadar işin teferruatı, esas yıkım olayının gelişimine öncülük eden olumsuz veya tuhaf gelişmeler.
Kazayı ölümcül hale getiren esas unsur ILS inişi sağlayan LDP lokalizer antenin destekli beton duvarla yapılmış olması. Normalde uçak devasa cüssesiyle o antenleri kırıp geçecek ve patlamayacaktı. Ama gene işin uzmanlarının çok yadırgadığı ve anlamlandıramadığı garip bir şekilde antenler - öylece pis sonunda durdukları diğer pek çok havalimanındakinin aksine - Muan Havalimanı'nda kalın bir beton duvarla beraber mevcut. Uçak haliyle sürüklenip sürtünme ve ters iticiye alınmış motorlar uyarınca durmak yerine duvara çarpıp patlıyor. Kuyruk tarafında yer alan 1 kadın, 1 erkek kabin görevlisi hariç herkes patlamada - uçağın kinetik enerjisinin o duvar yüzünden etki tepkiyle kendisine yansıması ve parçalanması sonucu - ölüyor.
https://www.youtube.com/watch?si=1eWg69TCIoP-yNph&v=1vjMRCG7Mjg&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?si=UfRvT6_cqVl4azF0&v=w1r8dl4RqMw&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?si=dNG6KiXRJAv65sAl&v=P3U_REggAtk&feature=youtu.be
Kara kutu analiz edilmeden, kokpitte tam olarak ne döndüğü anlaşılmadan olayın bilhassa uçağın görüntülerdeki bahsettiğim uygunsuz acil iniş ayarlarına ilişkin detayları aydınlanamayacak. Anlaşıldığı kadarıyla kontrol listesine (checklist) motor arızası karşısında paniğe kapılıp uymayan yorgun pilotların havacılık prosedürleri bazında kusurlu inisiyatifleri - hidrolikler bozulsa bile iniş takımlarının belirli bir prosedürle açılabileceği gerçeği buna işaret ediyor - kusurlu bir havalimanı mimarisiyle beraber ölümcül bir kazaya davetiye çıkarmış.
Gene de esas sorumluluğun yolcuları, uçağı ve kendilerini kurtarmak için ellerinden geleni yapıp piste bir kuş zarafetiyle konan ama buna rağmen hayatlarından olan pilotlardan ziyade havalimanını bu şekilde tasarlayan ve onaylayanlarda olduğunu düşünüyorum. Azıcık fizik bilen herkes bir uçağın aynı burada acı bir şekilde gerçeğe döküldüğü gibi olası bir acil durum senaryosu güzergahına destekli beton duvar koyulmaması gerektiğini idrak edebilir. Havalimanının bu şekilde tasarlanmasında başrolü olanlar bence tutuklanmalı ve yargılanmalılar.
Sürekli uçan ve sevdikleri de uçan, havacılıkla amatör seviyede ilgilenen birisi olarak ölenlere ebedi huzur, ailelerine ve etkilenen diğer herkese baş sağlığı dilerim. Yakın zamanda yaşanmış ve geçmiş diğer kazalarda ölenler, yaralananlar ve sevenlerine de aynı dileklerimi iletirim.
Havacılığın kurallarının halen kanla yazıldığını ve bunun da temelde bilimin ve güvenliğin dikkate alınmamasından, bence bilime dair bir idrak yoksunluğundan kaynaklandığını görmek üzücü.