Intermittent Fasting nedir? Büyüme hormonu nasıl tavan yapılır? Yağ yakımı ve bulk

12 yıl

Yarbay

Konu Sahibi

I.F diyeti türkçesi Aralıklı oruç deniliyor sanırsam,

M.berkhan tarafından popüler edildi. Bu tür minimum öğün diyetleri daha öncedende biliniyordu ancak kimse m.berkhan kadar üstüne gitmemişti.

Diyetin ana mantığı gün içindeki 8 saatlik süreçte gereken kalorileri alıp diğer saatlerde aç kalıp büyüme hormonunu tavan yaptırmak ve yağ yakımını maximum dereceye çıkarmak.

Bu dietin, daha doğrusu yaşam biçiminin detayı çartı çurtu, onu bunu yeme şartı yok. Kendi macrolarınıza, kendi hedefinize göre belirleyeceksiniz.

Yağ yakımında nasıl dondurma yiyorum? Gün boyu düşük glisemik indeks+ 30-40 gr lifle beslenerek macroyu tamamlıyorum ama 600kcal kalori açığım oluyor. 600 kalori benim açımdan riskli. Dondurma yiyerek 300 kalori açık bırakıyorum ve günü tamamlıyorum.

Bunun için IF calculator size yardımcı olacaktırhttp://www.1percentedge.com/ifcalc/

IF de en iyi sonuç 8 saat beslenme 16 saat açlık ile alınıyor. Saatleri kendinize göre ayarlayabilirsiniz. (16 saat tutamam diyen varsa sorun yok. 10-12 saatte ideal)

13:00 – 1. öğün (günlük kalorinin %20′si alınıyor)
egzersiz
17:00 – 2. öğün (günlük kalorinin %50-60′ı alınıyor)
21:00 – 3. öğün (günlük kalorinin %20-30′u alınıyor)

Kalori alımını yukardaki verdiğim linkten IF calculator ile yapabilirsiniz. Genel olarak mantık kilo başına 2gr protein, 1gr yağ ve ihtiyaç duyulan karbonhidrat miktarı.

Burda hangi öğün olursa olsun antrenman sonrası kasların yapım ve onarımdan ve anabolik penceresinden faydalanacağımız için yüksek kalorili bir öğün yapmamız bizim önemli.

Aç karna idman yapıyorsanız(aç karna idman yaptıktan sonra beslenenler insülin direncinde büyük ilerleme kaydedilmiştir, aşağıdaki kaynaktan inceleyebilirsiniz.)

1. öğünde en yüksek kaloriyi alın.(%50si kadar) Veya 2. öğünden sonra gidiyorsanız 3. öğün tüm kaloriyi alın vs.
Aç kaldığınız saatlerde kahve,su, sade soda içebilirsiniz. Light kola ve gazozlar insülini tetikleyebilir (henüz araştırma yok) yinede işi şansa bırakmayın.

< Resime gitmek için tıklayın >

IF yapan deneklerin idman sonrası büyüme hormonu tavan yaptığı ve kandaki insülin direnci(glukoz) serumunun azaldığı tespit edilmiştir.

Ayrıca IF diyeti ile yağdan zengin beslenenlerin kötü kolestrol ve triglesitte düşüş tespit edilmiş,

leptin hormonu aktivesi ile maksimum yağ yakımı ve Vücuttaki serbest radikallerin azaltıldığı,

3 öğün ile 6-7 öğün beslenenler arasında metabolizma hızı açısından fark olmadığı tespit kanıtlanmış.

Ayrıyetten insülin-benzeri olan IGF-1 hormonu da azalıyor. Buda kanseri ve yaşlanmayı yavaşlatır/önler

< Resime gitmek için tıklayın >

1. ve 4. hafta arasında GH yükselişini ve insülin direncinin düşmesini aşağıdaki grafikten inceleyebilirsiniz.

< Resime gitmek için tıklayın >

Düzenli olarak IF yapanların sonuçları;

< Resime gitmek için tıklayın >
< Resime gitmek için tıklayın >

Videoyu izlemek için tıklayınız

Kaynaklar:
http://www.naturalnews.com/033957_muscle_growth_proteins.html

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18184755?ordinalpos=2&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_RVDocSum

http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-04/imc-sfr033111.php

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20837645

http://suppversity.blogspot.com/2011/09/intermittent-thoughts-on-intermittent_11.html

http://www.leangains.com/

Son olarak :http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21289204

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Bucephalas -- 24 Mayıs 2013; 18:28:00 >

D

D.C.P.

12 yıl

Yüzbaşı

http://stormtricks.com/en/intermittent-fasting/

Çok güzel bir kaynak.

Bu mesaja 1 cevap geldi.

B

Bucephalas

12 yıl

Yarbay

Konu Sahibi

Denemekten zarar gelmez.

Amerikanın ünlü doktoru dr.marcela da öneriyor.

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=xyNTTY2zyrw

Konuya düzeltmeler yapıldı ve bilimsel kaynaklar eklendi.

C

coolfire

12 yıl

Binbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: Exhell

quote:

Orijinalden alıntı: coolfire

Bu programı P90X ile beraber uygulasak nasıl olur? Ben çalışmaları sabah 7 de yapıp işe gidiyorum. Çalışmadan bir kaç saat sonra bir şeyler yesek problem olur mu? Çalışma 8:30 da bitse, 11 gibi ilk öğün olsa, 15 te ikinci, 19 da son öğünü yapabilirim diye düşünüyorum, ama antrenman sonrası aç kalmak mantıklı değil. aynı zamanda whey prt ile a.asit'e başlayacağım. Günün hangi saatlerinde almam uygun olur yukarıdaki programa göre?

IF ile p90x(beach body, insanity workout.. vs)çok uyumlu olurlar. İkiside yağ yakımı ve büyüme hormonunu tetikler.

Antrenman sonrasi eğer takviye yoksa 1,30 saat açlığı önermem. 16 saat açlığın çoğu uykuda ve akşamları yatmadan evvelki saatlerde geçiyor olması daha kolay ve daha efektif olur.

5-6 öğünle beslenenler için IF sıkıntı oluyor ama 1. aydan sonra çok kolay adapte olunuyor. Özellikle okulu olanlar, çalışanlar için çok rahat beslenme biçimi.

Şu şekilde önerebilirim

Sabah sporunda aç karna kas sigortası için whey yada AA türevleri alınır, idman bitimi günün en büyük öğünü yenir ve 8 saatlik beslenme aralığı başlar. Böyle bir imkan yoksa, idman öncesi ve sonrası AA alıp 11 de ilk büyük öğün yenilebilir. Bu konuda bcaa önerebilirim. Hem ucuz hem etkili.

Teşekkürler, spor öncesi ve sonrası öncelikle AA alımını öneriyorsunuz o zaman. Ben deneme amaçlı aşağıdaki ürünlerden sipariş verdim. Program dışına çok çıkmamak için spor öncesi ve sonrası minimum kaç gram bcaa ve whey önerirsiniz? (Kilo 95 boy 192 bu arada) Minimum gereksinimi aldıktan sonra kalanını 8 saat içinde tamamlarım diye düşünüyorum.

http://www.hepsiburada.com/liste/tr-power-amino-2000-150-tablet-bcaal-glutaminl-carnitine/productDetails.aspx?productId=sportrp30&categoryId=354033

http://www.hepsiburada.com/liste/hardline-power-pro-750-gr/productDetails.aspx?productId=sporhrd29&categoryId=354041&SKU=SPORHRD29-K

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi coolfire -- 20 Mayıs 2013; 23:51:13 >

C

coolfire

12 yıl

Binbaşı

bcaa bu hocam kapsül;

http://www.hepsiburada.com/liste/tr-power-amino-2000-150-tablet-bcaal-glutaminl-carnitine/productDetails.aspx?productId=sportrp30&categoryId=354033

Bu mesaja 2 cevap geldi.

C

coolfire

12 yıl

Binbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: coolfire

bcaa bu hocam kapsül;

http://www.hepsiburada.com/liste/tr-power-amino-2000-150-tablet-bcaal-glutaminl-carnitine/productDetails.aspx?productId=sportrp30&categoryId=354033

Ben bu programa başladığımdan beri kendimi daha iyi hissediyorum, bir çok doktor kendini yenilemiyor maalesef. Programda "Intermittent Fasting" ifadesi kullandı mı yoksa genel mi konuştu? Ramazan'da kilo alınmasının asıl sebebi belli, iftar sofralarındaki gelenekleri bilen herkes bunu anlar, tatlılar, pideler, pilavlar vb. Intermittent Fasting sonuçta tıka basa yenilmesini önermiyor.

Arkadaşlar antrenman öncesi ve sonrası hangisi daha iyi olur? (p90x, sabah aç karna)

http://www.hepsiburada.com/liste/tr-power-amino-2000-150-tablet-bcaal-glutaminl-carnitine/productDetails.aspx?productId=sportrp30&categoryId=354033
.
http://www.hepsiburada.com/Liste/productDetails.aspx?Categoryid=354033&Productid=sporop302#Gorseller

Bu mesaja 1 cevap geldi.

A

AlfredBorden

12 yıl

Binbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: coolfire

Ben bu programa başladığımdan beri kendimi daha iyi hissediyorum, bir çok doktor kendini yenilemiyor maalesef. Programda "Intermittent Fasting" ifadesi kullandı mı yoksa genel mi konuştu? Ramazan'da kilo alınmasının asıl sebebi belli, iftar sofralarındaki gelenekleri bilen herkes bunu anlar, tatlılar, pideler, pilavlar vb. Intermittent Fasting sonuçta tıka basa yenilmesini önermiyor.

Arkadaşlar antrenman öncesi ve sonrası hangisi daha iyi olur? (p90x, sabah aç karna)

http://www.hepsiburada.com/liste/tr-power-amino-2000-150-tablet-bcaal-glutaminl-carnitine/productDetails.aspx?productId=sportrp30&categoryId=354033
.
http://www.hepsiburada.com/Liste/productDetails.aspx?Categoryid=354033&Productid=sporop302#Gorseller

Aynen öyle sırf basit karbonhidrat kilo aldırıyor ramazanda. İF demedi şöyle dedi 2 öğün yiyin diyenler varya milleti kandırıp kandırıp duruyor 2 seneye unutulur dedi ( Karatay hocayı ima etti galiba ) ama adam zaten 6 öğün yiyin diyo.

ben p90x yapıyorum optimum whey kullanıyorum içinde 5 gram bcaa var 4 küsür gramda glutamin galiba

K

karantina61

12 yıl

Yarbay

Şöyle bir makale buldum

http://beslenmebulteni.com/beslenme/gunde-kac-ogun-yemeliyiz/

< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >

A

afarensis

12 yıl

Binbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: viva_la_muerte

quote:

Orijinalden alıntı: Amroth.

2 öğün de olur 3 de olur, öğün sayısı önemsiz önemli olan günlük gereken kaloriyi alabiliyormusun, proteini alabiliyormusun. bunları 2 öğünde yada 3 öğünde rahatlıkla alıyorum dersen hiç fark etmez.

İlk başladıgımda iki öğün yapıyordum fakat şuan 3 e geçtim, çünkü 2 öğünde protein alımını artık ayarlayamamaya başlamıştım.

IF de sabah uyandıkdan sonra hemen yemek yememenin daha iyi olduğunu, boş mideyle yağ yakımının tavan yaptığını söylüyorlar. aç karnına 10gr bcaa alıp antreman yapıldıgında ise yağ yakımı zirve yapıp aynı anda yüksek orandaki büyüme hormonu sayesinde kas hacminde de artış sağlayanlar var.

Hatta ilk öğünü atlayın bile deniyor ama başlangıç için biraz sıkıntı olabilir. önce 30 dk sonra 60 dk sonra 120 dk diye aşamalı şekilde uyanış ile ilk öğün arasındaki zamanı arttırarak gidebilirsin.

Yemek yeme aralığında özgürsün, antreman saatin de bu aradaysa antremandan sonra tabiki de wheyini içebilirsin.

Merhaba , bende vücut geliştirme yapıyorum ve bu intermittent fasting olayını ilk defa duyuyorum .
Sormak istediğim ; ilaçsız bir sporcunun bir defada sindirebileceği maksimum protein miktarı 30-40 gram , geri kalanı vücuttan atılıyor . Günlük 200-250 gram protein ihtiyacı olan bir sporcunun günde 2 öğün ile bu ihtiyacı karşılaması nasıl mümkün oluyor , 100 gram-100 gram şeklinde alsa bu miktar bir defada sindirim için fazla olacaktır .

Yorumunuz nedir ?

http://www.wannabebig.com/diet-and-nutrition/is-there-a-limit-to-how-much-protein-the-body-can-use-in-a-single-meal/
Buyrun

E

eren35fb

12 yıl

Binbaşı

merhaba. ben de bu methodu bilmeden uygulayarak 167 kilodan 93 kiloya düştüm. son öğünden sonra 13-15 saat aç kalıyordum. yazın antrenmanları 2 ay bıraktım. gece yemekleri, alkol vs. ve sürekli ara öğün yaparak fast-food tüketerek bi anda 109 kiloya çıktım. hemen antrenman programımı ve beslenme düzenimi değiştirdim. şimdi tekrar 99 kiloyum.
İF'yi şu şekilde uyguluyorum:
8:30 kahvaltı:3 yumurta beyazı 50gr hindi veya kırmızı et füme 4-6 ceviz yada bi avuç badem
10:30 Antrenman: 30dk cardio+45dk bacak-omuz,göğüs-pazu,kanat-triceps haftada 5 gün süperset şeklinde. 1 ölçek whey
13:00 öğle yemeği:30 gr protein+salata çok nadir kuru bakliyat ya da sebze çorbası
17:30 öğle yemeği 30 gr protein+salata ve ya sebze
16 saat açlık süreci döngü hergün 1 saat kayıyor böyle :) onu da ayarlıyorum bi şekilde

sizce doğru mu uyguluyorum. antrenman yapmadığım 2 dinlenme gününde ne yapmalıyım sizce?

bu da değişimim başka fotoğram ekleyemedim instagramdan idare edin

değişim.

edit: ayrıca yağ oranı ölçümü için bu siteyi kullanabilirsiniz > Body Fat Calculator

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi eren35fb -- 25 Kasım 2013; 21:38:28 >

M

MoneyWizard007

11 yıl

Yüzbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: Amroth.

2 aydan daha fazla oldu uygulamaya başlayalı, baya da bi devam edicem gibi

En ez 16 saat, en fazla 20 saat açlık olarak ayarladım. Duruma göre 16-20 saat arası degişiyor.

Ben çok faydasını gördüm, ne zamandır kilo vermem durmuştu, yavaşlamıştı. IF e başladıkdan sonra tekrar kilo vermeye başladım.

Doğal yollardan GH salgısı tavan yapıyor zaten en sevdiğim yanı.

Yemek için daha az vakit ayırıyorum. Genelde 2 öğün, bazen 3 öğün.

IF e başladıkdan sonra inanılmaz bir açlık kontrolüm oldu, zar zor acıkıyorum artık.

quote:

Orijinalden alıntı: DganC.

@Exhell

Oruc olarak düşünmemin sebebi bari aç kalıcaz 2 gün o zaman niyet edilip tutulan orucamı yönelsem dedim kendi kafamda. Fakat mantıksız olacağını düşünüp bıraktım.

Şuan İF sürecindeyim , 1 ay deneyeceğim sonucu güzel olursa vücudum tamamen istediğm sonuca ulaşmadan bırakmayacağım.

@DganC. @Amroth.

Hocam buna bir nevi oruç gibi diyebilir miyiz?

Ben sahurda yiyorum.
SAbah 05 ten, akşam 05 e 12 saat yemiycem içmicem.

Uyku saatlerim: 22.30 - 05.00

Yani oruç tutmak daha mantıklı değil mi?

Burdaki olay, 12 yada 16 saat bişey yemicen, kalan 12 saat veya 8 saat yicen içicen doğru mu?

http://ifgunluk.blogspot.com.tr/ şunu bukldum şimdi

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi MoneyWizard007 -- 21 Şubat 2014; 15:47:36 >

Bu mesajda bahsedilenler: @DganC. , @Amroth.

S

snr333

11 yıl

Er

IF GÜNLÜĞÜM : (GÜNCELLENİYOR)

3 KASIM PAZARTESİ 2014

93,5 KG.

12 KASIM ÇARŞAMBA 2014

90 KG.

18 KASIM SALI 2014

86,5 KG.

30 KASIM PAZAR 2014

84,0 KG.

VÜCUT YAĞ ORANIMDAKİ DEĞİŞME :

http://fitness.bizcalcs.com/Calculator.asp?Calc=Body-Fat-Navy

*site virgüllü kilo birimini kabul etmediğinden yuvarlamak zorunda kaldım.

*bel çevresi 110'dan 104'e düştü bundan da 102'e düştü.

3 KASIM PAZARTESİ 2014 : (93 KG.)(110BEL)

Body Fat 31 %
Fat Mass 29 kg
Lean Mass 64 kg
Body Fat Category Obese

18 KASIM SALI 2014 : (86 KG.)(104 BEL)

Body Fat 28 %
Fat Mass 24 kg
Lean Mass 62 kg
Body Fat Category Obese

30 KASIM PAZAR 2014: (84 KG.)(102 BEL)

Body Fat 27 %
Fat Mass 23 kg
Lean Mass 61 kg
Body Fat Category Obese

15 GÜNLÜK İNTERMİTTENT FASTİNG SONUCUNDA : 7 KG. VERMİŞ BULUNUYORUM.

*Bunun aşağı yukarı 5kg.'mı yağdan verilmiş gözüküyor yukarıdaki hesaba göre.

(NOT:14 KASIM CUMA 2014'ten beri toplamda 21 saat IF yapıyorum.)

(NOT2: TARTILMALAR HEP AYNI SAATTE AYNI TARTIDA VE AYNI DURUMDA YAPILIYOR.)

GÜNCELLEME : 27 GÜNLÜK İNTERMİTTENT FASTİNG SONUCUNDA : 9 KİLO VERMİŞ BULUNUYORUM.

*Bunun yaklaşık 6kg.'mı yağdan verilmiş görünüyor hesaba göre.

*Demek ki başlangıçtan 15 günlük süreye kadar hızlı yağ yakmışım sonra duraklamışım ama yağ kaybetmeye devam ediyorum.

***

Jackson Teller arkadaşım soruları bana sorduğunu varsayarak yazıyorum :

1-) Ben Ana tek bir öğün yiyiyorum ve bu öğünde % olarak oranları tutturmaya çalışmıyorum birebir olarak fakat muhakkak protein miktarını yüksek tutuyorum. Ekmek yerine pilav yiyiyorum(PİRİNÇ DEĞİL BULGUR)(EKMEĞİN HİÇBİR ÇEŞİDİNİ YEMİYORUM).

*TEK ÖĞÜNÜ YEME SAATİM 16:30/17:00 ARASIDIR. 17:00'DEN SONRA KESİNLİKLE MEYVE DAHİL HİÇBİRŞEY YEMİYORUM.

Bu arada spora da başladım. 17:00'da sporum başlıyor. Spordan önce yine bahsettiğim saatte yiyiyorum. Spordan sonra da hiçbirşey yemiyorum.

2-) Toplamda bir öğünde aldığım kalori tam hesaplamadım ama yaklaşık 1500-1800 arasında. Çok abartmamak gerektiğini düşünüyorum. Proteini fazla tutarsak tokluk zamanımız daha da artıyor.

3-) Off derken eğer sporu kastediyorsanız ben spor olduğu günde olmadığı günde yukarıda bahsettiğim beslenme düzenine riayet ediyorum.

5-) 4. sorunuzu atladım. Cheatday falan uygulamıyorum. Canım birşey çekince sabrediyorum,acıkınca su içiyorum. Bunun dışında meselâ canımız çikolata çekti. Tek ana akşam yemeğini yedikten sonra ABARTMADAN tadıyorum. Bakın yiyiyorum demedim tadıyorum dedim. Çikolata'nın 2 karesi sadece. Ya da mısır patlağı bir avuç. O kadar.

**NOT 3 : Bitki çayı ya da kahve ŞEKERSİZ ara ara içiyorum.

**NOT 4 : Karbonhidrat türevi yiyeceğinize Protein'e yüklenin bence.

***YENİ YAPMAYA BAŞLADIKLARIM***(30 KASIM PAZAR 2014 İTİBARI İLE)

-Tek ana öğünüm ortalama 22.açlık saatinde başlıyor 24.saatinde bitiyor.(15:00/17:00). Bu öğünlerde artık Lor Peyniri yemeye başladım. Tek başına yemesi zor o yüzden yeşil zeytinle yiyiyorum. Arzu edenler salatalıkla da yiyebilir. Lor Peyniri ucuzluk marketinde satılan ...lar lor peyniri. Protein oranı güzel.

-Kendime Protein Tozu aldım. Ana öğünü yemeden önce yarım yağlı sütü normal su bardağından daha büyükçe bir bardağa(kupa?uzun cam bardak?) döküyorum. Üzerine ortalama 1,5 yemek kaşığı Protein Tozunu ekleyip iyice çözülene kadar karıştırıp içiyorum.

-Yarından itibaren çeşitli bilgilerle tarifini geliştirdiğim Metabolizma Hızlandırı bir çay yapıp günlük ve antrenman öncesi içeceğim.

Çay'ın tarifi :

Günlük içme oranına göre malzemeleri fazlalaştırabilirsin :

Yeşil Elma(8'e böl)

Limon(8'e böl)

Karabiber(toz)

Zencefil(toz)

Karanfil(tane)

Elektirikli Sürahide 1,5 litre suyu kaynat. Tencereye malzemeleri koy. Suyu malzemelerin üzerine boşalt. Kapağını hemen sıkıca kapat. Sabaha kadar demlenecek. Sabahleyin kapağı açıp limonları iyice elinle ez suyunu süz tencereye boşalt. Bu karışım normalde dolapta saklanabiliyor iki gün ama benim tavsiyem günlük 1,5 litrelik pet su şişesine koyup tüketmek. Aslında tarçında vardı tariflerde ama tatlı yağ yakma döngüsünü etkileyebilir diye çıkarttım.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi snr333 -- 2 Aralık 2014; 9:00:23 >

D

drsmael

10 yıl

Onbaşı

Kaynak olarak buraya da bakılabilir http://www.fitekran.com/intermittent-fasting-if-rehberi/

Bu mesaja 1 cevap geldi.

T

Tarık-16

8 yıl

Yüzbaşı

quote:

Orijinalden alıntı: HarryBlade

quote:

Orijinalden alıntı: Gray Fullbuster

quote:

Orijinalden alıntı: HarryBlade

Yazık ediyorsunuz kendinize.İnsan az ve sık yiyen bir hayvandır.Foto attığınız adamların hepsi steroidli peptidli ..
IGF3 HGH kullanın.

İnsan az ve sık yiyen bir hayvan mıdır? İlkel insanlar yani atalarımız bütün gün avlanır gün sonunda tek öğün yerlerdi. Yemeksepeti yoktu ya hani o zamanlar.

Öyle yiyorlardı ve zayıftılar akılları kıttı. Bunu mu tartışalım insanlar şimdi daha sağlıklı ve güçlüler zekiler..

Şu an yaşayan insanlar, kesinlikle geçmişte yaşamış bilimin ''avcı-toplayıcı'' gruplar olarak isimlendirdiği insanlardan daha sağlıklı ve güçlü olamaz. Özellikle tarım devrimi sonrası insanlar kesinlikle daha sağlıklı değil.

İnsanoğlu az ve sık yiyen bir canlı değildir eğer böyle olsaydı insanoğlu besinleri depolayan bir canlı olmazdı. Avcı-toplayıcı gruplar sana cevap veren arkadaşımızın dediği gibi gün boyunca avlanıp gün sonunda yerlerdi.
İnsan genetiğinde belirleyici husus budur. Aralıklı oruç diyeti de buradan yola çıkılarak tasarlanmış olabilir. Hatta buradan yola çıkarak akşam yemek yemeyin kilo yapar safsatasını da çöpe atabiliriz.

Bu arada avcı-toplayıcı gruplar ve tarım devriminden sonraki insanlar hakkında yazılmış şu makaleyi okumanızı şiddetle tavsiye ederim: İnsan Türünün Tarihindeki En Büyük Hata