Mavi ekibin 10. nesil işlemci ailesi uzun zamandır sızıntılarda karşımıza çıkıyordu. Firma geçtiğimiz gün yeni işlemci ailesini tanıttı. Buna karşın önemli soru işaretleri de yongalarla birlikte gelmişe benziyor.

Comet Lake kod adlı yeni işlemci ailesi Sky Lake’ten bu yana kullanılan aynı mimariyle geldiği gibi yıllardır terkedilmeyen 14 nm+++ nodundan çıkıyor. Yeni tepe model işlemcisi 10/20 izlekli yapısıyla Coffe Lake-S’teki selefinden 2 çekirdek 4 izlek fazlasını sunuyor.

Ayrıca 5.3 GHz’lik frekans da bir başka önemli detay. Tabi burada Intel’in bulanık tutmayı tercih ettiği koşullar kullanıcıların aklını karıştırma potansiyeli taşıdığı gibi 5.3 GHz için gerekli koşullar tepki çekeceğe benziyor. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bunlara da değineceğiz. Keyifle okuyacağınız uzun bir yazı olacak, derin bir nefes alın ve arkanıza yaslanın.

Core i9 ailesinde 10/20 izlek

Comet Lake’e işlemci ailelerinden başlayalım. Core i9 sınıfında 10 çekirdek 20 izlek sunan Intel Core i9-10900’ü 488 dolarlık fiyattan satışa sunacak. Yongada 20 MB’lık önbellek konumlandıran Intel işlemcisi için 125 watt’lık TDP belirlerken tepe frekansı kanadında 5.3 GHz seviyesini belirlemiş. İşlemcinin bellek kontrolcüsü ise 2933 MHz’e kadar çift kanal kitleri destekliyor.

Intel’in yeni modelleriyle birlikte donanım litaretürüne yeni terimler de eklendi. Bunlardan en önemlisi Thermal Velocity Boost. TVB uygun koşullar altında yani 70 derece altında favored core olarak belirlenen çekirdeklerin maksimum frekansa çıkmasını sağlıyor. TVB All-Core’da ise bu frekans artışı tüm çekirdekler genelinde gerçekleşiyor.

Burada önemli bir nokta var. Yonga 70 dereceyi geçtiğinde ya da boost süresi sona erdiğinde 2 favored core 5.2 GHz’de kalıp diğerleri 5.1 GHz’de çalışıyor. Bu seviyede bütçe tükendiğinde önce 4.8 GHz’e düşen çözüm en son olarak 3.7 GHz ile 4.8 GHz arasında mavi ekibin net bir şekilde belirtmediği bir seviyeye düşüyor.

Söz konusu frekanslar heyecan verici. Peki ya bu seviyeleri görmek ne kadar mümkün? Ek olarak buraya ulaşabilmek için gerekli donanım konusu da var. Intel’in anakart üreticilerin verdiği bilgiye göre mavi ekip üreticilerden 125 watt TDP’li masum işlemcisi için 250 watt güç sağlayabilecek anakart istemiş.

''350 watt'a karşı hazırlandık''

Buna karşın anakart üreticileri kendi iç testleri sonucunda 320-350 watt seviyesine dayanabilecek VRM ünitesi geliştirmeyi hedeflemişler. Yine de hangi anakartla 5.3 GHz görülüp görülmeyeceği net değil. İşlemcisini tam performanslı kullanmak isteyen kullanıcıları devasa bir karmaşa bekliyor. Anakart satın alımı öncesinde model araştırması yapmanın önemi bir hayli büyük.

35 watt TDP yanıltmasın, 350 watt'a uzanıyor

Gelelim düşük güç tüketimli Core i9-10900T’ye. Yine 10 çekirdek 20 izlekli işlemci 20 MB’lık önbellekle desteklenmiş. Frekans kanadında ise 1.9 GHz’den tüm çekirdeklerle çıkılan 3.7 GHz’e kadar geniş bir aralık belirlenmiş. İşlemcinin 35 watt’lık TDP’si ise yanıltıcılığıyla bir hayli baş ağrıtacağa benziyor. Zira güç tüketimi nedeniyle kompakt sistemlere yönelik geliştirilen yonga 250-350 watt arasında çekiyor.

Güç tüketimi başlığı görünüşe göre ileride Comet Lake’i yad ettiğimizde ilk aklımıza gelenlerden birisi olacak. Ryzen işlemciyle kurulan bir oyuncu sisteminin yerine göre oyunda tükettiği toplam gücün Intel kanadında sadece işlemci tarafından tek başına süpürülmesi zor unutulacak cinsten. Tabi şu anlık eldeki veriler Intel’in tanıtım rakamları ve anakart üreticilerine yönltilen sorulardan öğrenilenlerden oluşuyor. İlerleyen dönemde yapılacak incelemeler ilginç sonuçlara gebe olabilir.

TVB yeni, buna karşın Intel gelişmiş özelliği yalnızca Core i9 sınıfına mahsus tutmuş. Core i7 işlemcilerinde turbo boost 2.0’a devam edilirken favored core’a yer verilmiş. F son ekli işlemcilerin fiyat farkı ise yeni nesil Core i7-i9’larda 16-25 dolar aralığında olacak.

Yeni kutu

Kutu tasarımında ise Intel Core i9 işlemcilerini alacak kullanıcıları için göze hitap etmesi adına yeni bir tasarıma geçiş yapmış. Kutunun içerisine bakış atabileceğiniz bir pencerenin bulunması da güzel bir detay olmuş. Renk hakimiyeti ise koyu mavi/mor’dan Intel’i temsil eden maviye dönmüş.

Core i5 işlemcileri Coffee Lake'teki Core i7'lerin yerini alıyor

Core i5 ailesi Comet Lake ile birlikte Coffe Lake’teki Core i7 yongalarıyla eşleşiyor. 6/12 işlemciler 12 MB tampon bellekle gelirken Core i3 ailesinde 4/8’e terfi edildiğini görüyoruz. 4/8 işlemcilerde ise 8 MB önbellek konumlandırılmış. Bellek kontrolcüsünün frekans desteğinde de 2666 MHz’e düşüş mevcut.

10. neslin en çok konuşulacak işlemci ailesi Core i9’dan sonra Core i3 olacağını söylemek mümkün. Zira 4/8 halen geçerliliğini koruyan bir konfigürasyon olmasının yanı sıra daha 3 yıl öncesinin tepe model işlemcilerinde gördüğümüz izlek sayısı olması itibariyle de Core i3 işlemcilerinin fevkalade bir oyuncu işlemcisi olmasının önünü açıyor.

99 dolarlık Ryzen 3 3100 Intel'i zorlayacak

Buna karşın Intel’in fiyatlandırması yongaların önünde önemli bir engel olarak duracağa benziyor. 122 dolarlık  en alt Core i3 yongasının 99 dolarlık Ryzen 3 3100’ün karşısında tutunması zor olabilir. Zira aradki 23 dolarlık fiyat farkını anlamlı hale getirecek bir performans artısı beklenmediği gibi hız aşırtma desteği AMD için önemli bir artı olarak duruyor.

Son zamanlarda Intel’in üst seviyeye öncelik vermesiyle yükselen Celeron ve Pentium işlemci fiyatları dolayısıyla yeni G serisi işlemcilerin perakende fiyatını kestirmek güç. Bununla birlikte 2/4 izlekli Pentium G6600’ün yalnızca 13 dolar fazlasına AMD kanadının Ryzen 3100 seçeneğinin bulunması ilginç bir tablo.

50 dolar seviyesinde 4 izlekli ve hızaşırtılabilen Athlon 300GE mi Celeron mu?

Diğer taraftan Intel’in HT’siz çekirdek sunduğu 50 dolar sularında da 2/4 izlekli ve uygun fiyatlı bir anakartla dahi hem işlemci tarafı hem de GPU tarafı hız aşırtılabilen Athlon 300GE’nin bulunuyor,  kıyaslamak gerekirse. Görünüşe göre stok sıkıntısı Intel’in elini bağlamış.

LGA 1200

Gelelim sokete. Intel bir kez daha soket değiştirerek LGA 1200’e geçti. Yonganın zar alanı konusunda da Tepe modeller arasında kıyaslama yapmak gerekirse artış var. Artık daha uzun bir zar üretilecek.

Uzayan zar ve artan çekirdeklerin arasında bir soru işareti ortaya çıkıyor. İzlek sayısı denkliği itibariyle Coffee Lake’teki Core i7’lerin yeniden adlandırılıp 10. nesil Core i5 olarak karşımıza çıkıp çıkmayacağı merak konusu.

Yıllar sonra donanım düzeyinde güvenlik sağlandı

Intel’in son yıllarda başını ağrıtan en öenmli başlıklardan birisi şüphesiz güvenlik. Düzenli olarak açığı ortaya çıkan işlemcilerin en çok gündeme gelen açığı yamanması sonucunda hacimli performans düşüşüyle sonuçlanan Meltdown ve Spectre’ydi. Görünüşe göre mavi ekip konunun üzerine eğilmiş ve bir mikrokontrolcü ekleyerek yazılım düzeyindeki önlemini genişletmiş.

Yonga inceliyor IHS kalınlaşıyor

Comet Lake’teki önemli değişikliklerden birisi de yongaların inceliği. Intel soğutmanın kolaylaşması adına yongayı daha ince haline getirirken ısı transferini en üst düzeye çıkarabilmek için IHS’yi kalınlaştırmış. Intel slaytında lehimden bahsetse de hangi yongalarında termal materyal olarak neyi tercih ettiğini açıklamamış. Tahminde bulunmak gerekirse lehimin yalnızca hız aşırtılabilenler için geçerli olduğunu söyleyebiliriz.

Hız aşırtmacıların daha yüksek frekanslara ulaşabilmek adına yaptığı uygulamalardan birisi çekirdek kapatma. Bununla birlikte yalnızca HT’yi devre dışı bırakmak da sıkça rastlanan bir yöntem. Yıllardır HT’li işlemcilerde HT yalnızca tüm yonga genelinde kapatılıyordu.

Intel bir değişikliğe giderek yonganın yalnızca bazı çekirdeklerinin HT’sini kapatabilmenin önünü açmış. Hali hazırda Windows’un sanal izlek yönetimi yonga geneline dayalı. Yeni uygulamayla 10 çekirdek 15 izlekli bir işlemcinin nasıl kullanılacağı bilinmiyor.

Hız aşırtma konusunda ise Intel DMI ve PCIe baz frekansını diğer tüm hız aşırtma işlemlerinden bağımsız hale getirerek CPU-yongaseti ya da CPU-GPU bağlantısını bir nebze yüksek frekansa taşıyablmesinin önünü açmış.

Z490 ve PCIe 4.0 desteği

Intel yeni işlemcileriyle birlikte Z490, B460 ve H470 yongasetlerini de tanıttı. Son kullanıcılar için 2.5 Gbps Ethernet kontrolcüsüyle gelecek anakartlar ayrıca Wi-Fi 6 için MAC desteğiyle de geliyor. 2.5 Gbps Ethernet için anakart üreticilerinin kartlarına Intel’in I225-V’yi ayrıca entegre etmesi gerekecek.

Gelelim asıl merak adilen kısma. PCIe 4.0 şu an Intel tarafında desteklenmiyor. Buna karşın yeni Z490 anakartlar PCIe 4.0 desteğiyle satışa sunulacak. Yani kullanıcılar henüz olmayan bir işlemciyle kullanılabilecek PCIe 4.0’a destek sunan bir anakartı satın alacaklar. Bu uzun ömürlü sistem kurmak isteyenler için güzel. Zira Z490’a Rocket Lake desteği doğrulanmış oluyor.

Diğer yandan anakart üreticilerinin PCIe 4.0 desteğini hangi kriterleri göz önünde bulundurarak anakartlarına ekledikleri bilinmiyor ancak Intel’in geliştiricilere bir kriter listesi sağladığını söylemek mümkün.

 Burada önemli bir soru işareti daha ortaya çıkıyor. Anakart üreticilerinin açıklamasına göre kartlar PCIe 4.0 spesifikasyonunua uyuyor. Buradan önemli bir sonuç da çıkıyor aslında, Intel anakart üreticilerine erken test örneği göndermemişe benziyor.

Tahminler göre Rocket Lake henüz erken örnek evresinde dahi değil. Yani geliştirme aşamasındaki bir aksaklık ya da karar değişikliği Z490’da PCIe 4.0 kullanımıyla ilgili sorunlara yol açabilir. Bununla birlikte PCIe 4.0 standartının PCIe slotlarına ve bazı M.2 slotlarına sağlanacağını da ekleyelim.

16 kanalın GPU için 4 kanalın da M.2 sürücüsü için ayrılacağı senaryoda işlemcinin 20 PCIe 4.0 kanalı sağlaması gerekiyor. Maliyet kanadında ise ekstra donanımların bedeli 10 dolarlık fiyat artışı civarında olacak. İşin üzücü yanı kullanıcılar bunu şu anda kullanamadıkları bir özellik için ödemek zorunda kalacak.

İşlemciler arası kıyaslama

İşlemcileri kağıt üstünde kıyaslayacak olursak 422 dolarlık Core i9-10900F, 432 dolardan satılan Ryzen 9 3900X’in karşısına konumlandırılmış. Bu AMD’nin 2 çekirdek 4 izlek avantajı, IPC artısına karşın Intel kanadının 65 watt’lık TDP’sine sahne olan bir kıyaslama. Diğer taraftan AMD tarafı 24 adet PCIe 4.0 kanalıyla da iddialı.

Daha adil bir kıyaslamada Core i9-10900KF’ye yer vermek gerekir ki bu durumda AMD’nin çözümü 40 dolarlık fiyat avantajına sahip. Ayrıca Core i9-10900KF’nin fiyatça yukarıdaki ağabeyi Core i9-10900K’nın verilerine göre işlemci 250 watt tükettiği PL2 güç seviyesinde ancak 56 saniye tutunabiliyor.

180 dolar bandında rekabet daha da kızgın. Tam denk gelmese de Core i5-10500 ve Core i5-1400F’in aralığına Ryzen 5 3600 oturuyor. Kırmızı ekibin popüler işlemcisi aynı izlekli rakiplerine karşı 170 dolarlık fiyatta çok daha düşük güç tüketimi, yüksek IPC, DDR4-3200 MHz desteği, ağabeylerinde olduğu gibi yine PCIe 4.0 ve 7 nm süreci gibi avantajlarıyla Intel’i bir hayli zorlayacak. Yorumlamak gerekirse Core i5 ailesi raflarda otururken Ryzen 5 3600 mutlu bir şekilde kullanılacağı evin yolunu tutacağa benziyor.

Sözlerimizi noktalarken

Intel Comet Lake’te oldukça zor bir konumda. Normalde yol haritasına göre ikinci kez 10 nm sürecini kullanması gereken ve yeni işlemci mimarisine geçiş yapması gereken mavi ekip yıllardır Sky Lake’te kullandığı mimariyi terkemediği gibi 14 nm’den de öteye geçemedi. Bunun bir artısı olarak yüksek frekanslara çıkılabilse de AMD bunu yüksek IPC’siyle bertaraf etti.

Tabi kırmızı ekip de ilk nesil Ryzen’dan bu yana boş durmadı. Frekans konusunda artık daha iddialı bir seviyede. Bir diğer önemli konu ise PCIe 4.0. Intel halen kullanıcılarına PCIe 4.0 sunmuyor. Gelecekteki bir işlemciyle kullanılacak PCIe 4.0 bir yandan olumlu olsa da tedirgin etmiyor değil.

Ayrıca Bkz.AMD: Zen 3 mimarili işlemciler ve RDNA2 tabanlı kartlar bu yıl sonuna geliyor

Firma yeni bir sokete geçişini mantıklı hale getirecek bir yenilik olacak modern PCIe standartını sağlayamayarak potansiyel alıcılarının uygun fiyatlı B550 yongasetli bir anakart üzerinde sistem kurmaya itebilir. Son olarak buraya kadar sabırla okuyan sizlere teşekkür ederek sözlerimizi noktalayalım.