NASA, insanlı uzay görevleri uzadıkça ve Dünya’dan uzaklaştıkça astronotların sağlık ihtiyaçlarını Dünya’ya bağımlı olmadan karşılayacak çözümler geliştirmeye hız verdi. Bu kapsamda ajans, Google ile birlikte Crew Medical Officer Digital Assistant (CMO-DA) adını taşıyan yapay zeka tabanlı bir tıbbi asistan üzerinde çalışıyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar halihazırda kontrol merkeziyle gerçek zamanlı iletişim kurabiliyor, düzenli ilaç ikmali alabiliyor ve altı ay sonunda Dünya’ya dönebiliyor. Ancak NASA ve ticari ortakları - aralarında Elon Musk’ın SpaceX şirketi de var - Ay ve Mars gibi uzun süreli görevler planladıkça bu tip imkanlar ortadan kalkacak. Bu nedenle Dünya’dan bağımsız sağlık hizmetleri kritik hale geliyor.
Uzayda sağlık, yapay zekaya emanet
Google Cloud’un Vertex AI platformu üzerinde çalışan CMO-DA, konuşma, metin ve görüntü gibi çoklu veri türlerini işleyebiliyor. Sistem, Google Public Sector birimiyle yapılan sabit fiyatlı bir abonelik anlaşması kapsamında geliştiriliyor. Bu anlaşma; bulut hizmetleri, uygulama geliştirme altyapısı ve model eğitimi maliyetlerini kapsıyor. NASA, uygulamanın kaynak koduna sahip ve modellerin uzay ortamına uygun şekilde ince ayarını bizzat yapıyor.
CMO-DA şu ana kadar üç senaryoda test edildi: ayak bileği yaralanması, böğür ağrısı ve kulak ağrısı. Aralarında bir astronotun da yer aldığı üç doktor, sistemin performansını değerlendirdi. Sonuçlara göre teşhis doğruluk oranı böğür ağrısında yüzde 74, kulak ağrısında yüzde 80 ve ayak bileği yaralanmasında yüzde 88 olarak ölçüldü.
NASA, projenin yol haritasını adım adım ilerletiyor. Planlar arasında tıbbi cihazlardan veri toplama ve modeli mikro yerçekimi gibi uzaya özgü sağlık koşullarına “durumsal farkındalık” kazandırma yer alıyor. Google cephesinde ise, bu tür bir sistemin Dünya’daki doktor muayenehanelerinde kullanılabilmesi için düzenleyici onay sürecine girilip girilmeyeceği henüz net değil. Ancak proje doğrulama aşamasını başarıyla tamamlarsa bu, olası bir sonraki adım olabilir.
Böğür ağrısı, vücudun yan tarafında hissedilen ve birçok farklı sebepten kaynaklanabilen bir rahatsızlıktır. Yaygın nedenler arasında böbrek enfeksiyonları, böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları ve kas spazmları yer alır. - Vikipedi.
Muhtemelen elenirler. Ancak Mars gibi 1 yıldan fazla sürecek görevlerde bu tip rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Amaç uzun görevlerde ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarını çözebilmek.
Mars'a insanlı yolculuğa baştan zaten sıcak bakmamakla birlikte acaba mikro yerçekimli ve yerçekimsiz ortamda uzun süreli uzay uçuşuna ilişkin nöro-okuler sendrom (SANS) için bir çare düşünebildiler mi?
İlerleme kaydeden SANS ile uzun süren Mars yolculuğunda astronotların körlüğe kadar giden göz bozukluğu geliştirebileceği hipotezi ortaya atıldı ve SANS'a dair geçmiş deneyim ve bilgiler uyarınca güçlü göstergeleri bulunan bu hipotez henüz sınanmış değil.
Yani Mars görevine talip olanlar kör olup olmama konusunda kumar oynayacaklar. Risk tablosuna göre Mars misyonları en uzun yerçekimsiz ortamda vakit geçirme süreleriyle en yüksek riske sahip ve ıslah edici müdahale (mitigasyon) şart.
Yolculuk ve yer ekiplerini yapay zeka destekli durumsal farkındalıkla donatmak büyük bir geliştirme/upgrade ama yeterli değil. Kendi başına mucizeler yaratamaz. Bazı hayati sorunların daha iyi anlaşılması ve çözülmesi lazım.
muhtemelen tedavi alanında yapay yerçekimi yaratılacaktır, yerçekimsiz ortamda açık yara iyileşmez. çünkü yara bölgesine kan toplanmaz. insan anatomisi yerçekimli ortama göre evrimleşmiştir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar halihazırda kontrol merkeziyle gerçek zamanlı iletişim kurabiliyor, düzenli ilaç ikmali alabiliyor ve altı ay sonunda Dünya’ya dönebiliyor. Ancak NASA ve ticari ortakları - aralarında Elon Musk’ın SpaceX şirketi de var - Ay ve Mars gibi uzun süreli görevler planladıkça bu tip imkanlar ortadan kalkacak. Bu nedenle Dünya’dan bağımsız sağlık hizmetleri kritik hale geliyor.
Uzayda sağlık, yapay zekaya emanet
CMO-DA şu ana kadar üç senaryoda test edildi: ayak bileği yaralanması, böğür ağrısı ve kulak ağrısı. Aralarında bir astronotun da yer aldığı üç doktor, sistemin performansını değerlendirdi. Sonuçlara göre teşhis doğruluk oranı böğür ağrısında yüzde 74, kulak ağrısında yüzde 80 ve ayak bileği yaralanmasında yüzde 88 olarak ölçüldü.
Ayrıca Bkz.Google, Gemini yapay zekasının “kendinden nefret etme” krizine el attı
NASA, projenin yol haritasını adım adım ilerletiyor. Planlar arasında tıbbi cihazlardan veri toplama ve modeli mikro yerçekimi gibi uzaya özgü sağlık koşullarına “durumsal farkındalık” kazandırma yer alıyor. Google cephesinde ise, bu tür bir sistemin Dünya’daki doktor muayenehanelerinde kullanılabilmesi için düzenleyici onay sürecine girilip girilmeyeceği henüz net değil. Ancak proje doğrulama aşamasını başarıyla tamamlarsa bu, olası bir sonraki adım olabilir.
Kaynak:https://techcrunch.com/2025/08/08/nasa-and-google-are-building-an-ai-medical-assistant-to-keep-mars-bound-astronauts-healthy/
DH forumlarında vakit geçirmekten keyif alıyor gibisin ancak giriş yapmadığını görüyoruz.
Üye Ol Şimdi DeğilÜye olduğunda özel mesaj gönderebilir, beğendiğin konuları favorilerine ekleyip takibe alabilir ve daha önce gezdiğin konulara hızlıca erişebilirsin.
Haberi Portalda Gör