Hipersonik hızlara ulaşabilen hava araçları için hareketli parça gerektirmeyen bir çözüm mümkün mü? GE Aerospace, bu soruya Atmospheric Test of Launched Airbreathing System (ATLAS) programıyla yanıt veriyor. Program kapsamında geliştirilen yeni katı yakıtlı ramjet, yakın zamanda ilk uçuş testlerini başarıyla gerçekleştirdi.
Hipersonik füzeler, yani ses hızının beş katından daha hızlı uçabilen araçlar, savunma sistemlerini zorlayacak ve havacılığı 1947’de ses bariyerinin kırılmasından bu yana görülmemiş şekilde dönüştürebilecek potansiyele sahip. Mevcut hava savunma sistemlerinin ise bu füzeleri engelleme ihtimali bulunmuyor veya çok düşük.
Ancak hipersonik hıza ulaşmak kolay değil. ATLAS programı, bu sorunu Solid-Fuel Ramjet (SFRJ) yani katı yakıtlı ramjet teknolojisiyle çözmeyi hedefliyor. Ramjet motorlar, ilk bakışta sihirliymiş gibi görünebilir. Çünkü bu motorlar yerde çalıştırıldığında herhangi itki üretmezler. Bunun nedeni, ramjet’in klasik jet motorlarından farklı bir prensiple çalışmasıdır.
Sıvı yakıt yerine katı yakıt kullanıyor
Ramjet motorlar, klasik jet motorlarından farklı olarak hareketli parça içermez. Motor havada hareket ederken, hızından dolayı motor girişine giren hava sıkışır ve ısınır. Bu basit ama etkili prensip, ramjet’i süpersonik ve hipersonik uçuşlar için ideal kılıyor.
GE Aerospace, ATLAS programında bu konsepti bir adım öteye taşıdı ve motorun iç yüzeyini kauçuk benzeri katı hidrokarbon yakıt ile kapladı. Bu yakıt, kendi oksijenini taşımıyor; havadaki oksijenle yanarak motoru çalıştırıyor ve yanarken sürekli yeni yakıt yüzeyi açığa çıkarıyor.
Bu tasarım, motoru hem daha hafif hem de daha verimli kılıyor. Katı yakıtlı ramjet, klasik katı yakıtlı roketlere kıyasla çok daha yüksek spesifik itki sunabiliyor. Katı yakıtlı roketlerin belirli itme gücü (roket verimliliğinin ölçüsü) yaklaşık 240 saniye iken, SFJR 1.000 saniyeye ulaşabilir.
Testler için ATLAS uçuş test aracı, Mach 2.2’ye kadar hız yapabilen F-104 Starfighter üzerine monte edildi. Testler sırasında ramjet motoru ateşlenmedi zira amaç yalnızca aerodinamik davranışı gözlemlemekti. GE Aerospace, gerçek ateşleme testlerinin ilerleyen uçuşlarda yapılacağını belirtti.
Katı yakıt derken nasıl mesela, kömür/odun mu var benzin deposunda? Benim aklıma başka katı yakıt gelmiyor, ha bir de parafin olabilir belki. Mangal için parafin tutuşturucular var ya, katı.
GE Aerospace, ATLAS programında bu konsepti bir adım öteye taşıdı ve motorun iç yüzeyini kauçuk benzeri katı hidrokarbon yakıt ile kapladı. Bu yakıt, kendi oksijenini taşımıyor; havadaki oksijenle yanarak motoru çalıştırıyor ve yanarken sürekli yeni yakıt yüzeyi açığa çıkarıyor.
Hipersonik füzeler, yani ses hızının beş katından daha hızlı uçabilen araçlar, savunma sistemlerini zorlayacak ve havacılığı 1947’de ses bariyerinin kırılmasından bu yana görülmemiş şekilde dönüştürebilecek potansiyele sahip. Mevcut hava savunma sistemlerinin ise bu füzeleri engelleme ihtimali bulunmuyor veya çok düşük.
Ancak hipersonik hıza ulaşmak kolay değil. ATLAS programı, bu sorunu Solid-Fuel Ramjet (SFRJ) yani katı yakıtlı ramjet teknolojisiyle çözmeyi hedefliyor. Ramjet motorlar, ilk bakışta sihirliymiş gibi görünebilir. Çünkü bu motorlar yerde çalıştırıldığında herhangi itki üretmezler. Bunun nedeni, ramjet’in klasik jet motorlarından farklı bir prensiple çalışmasıdır.
Sıvı yakıt yerine katı yakıt kullanıyor
GE Aerospace, ATLAS programında bu konsepti bir adım öteye taşıdı ve motorun iç yüzeyini kauçuk benzeri katı hidrokarbon yakıt ile kapladı. Bu yakıt, kendi oksijenini taşımıyor; havadaki oksijenle yanarak motoru çalıştırıyor ve yanarken sürekli yeni yakıt yüzeyi açığa çıkarıyor.
Ayrıca Bkz.Bayraktar KIZILELMA’dan ilk mühimmatlı bağlı uçuş testi
Bu tasarım, motoru hem daha hafif hem de daha verimli kılıyor. Katı yakıtlı ramjet, klasik katı yakıtlı roketlere kıyasla çok daha yüksek spesifik itki sunabiliyor. Katı yakıtlı roketlerin belirli itme gücü (roket verimliliğinin ölçüsü) yaklaşık 240 saniye iken, SFJR 1.000 saniyeye ulaşabilir.
Testler için ATLAS uçuş test aracı, Mach 2.2’ye kadar hız yapabilen F-104 Starfighter üzerine monte edildi. Testler sırasında ramjet motoru ateşlenmedi zira amaç yalnızca aerodinamik davranışı gözlemlemekti. GE Aerospace, gerçek ateşleme testlerinin ilerleyen uçuşlarda yapılacağını belirtti.
http://www.youtube.com/watch?v=5_PuyKdHcrg
Kaynak:https://newatlas.com/military/ge-hypersonic-ramjet-engine-flight/
DH forumlarında vakit geçirmekten keyif alıyor gibisin ancak giriş yapmadığını görüyoruz.
Üye Ol Şimdi DeğilÜye olduğunda özel mesaj gönderebilir, beğendiğin konuları favorilerine ekleyip takibe alabilir ve daha önce gezdiğin konulara hızlıca erişebilirsin.
Haberi Portalda Gör