Arkadaşlar , sene başından bu yana farkettim ki , 9.sınıfta gördüğümüz dalgalar konusu denemelerde sıkça karşımıza çıkmaya başladı 2 tane soru kafadan gidiyor. Bugün dedim ki 1 saatimi ayırıp , dalgalar çalışayım , sadece kendime değil foruma da faydalı olmak amacıyla buraya yazarak çalışmak istedim.Umarım herkese faydalı olur . Dalgalar * Esnek bir ortamda meydana getirilen şekil değişimine dalga , bu dalganın esnek ortamda yayılmasına da dalga hareketi denir. * Dalgalar enerji taşırlar. ** Her dalga hareketi titreşim hareketidir fakat her titreşim hareketi dalga değildir. * Dalga taşınan , madde değil ; hareket ve ona bağlı enerjidir. * Dalgalar yayılmalarına göre Mekanik ve Elektromanyetik olmak üzere ikiye ayrılır. * Yayılması için mutlaka bir madde ortamına ihtiyacı olan dalgalar Mekanik dalgalardır. * Yayılmaları için madde ortamına gerek duymayan dalgalar ise Elektromanyetik dalgalardır. * Mekanik dalgalar : Su , hava, deprem vs. dalgaları. Elektromanyetik dalgalar : radyo , televizyon , cep telefonu sinyal , x ışın vs. dalgalarıdır. * Bir dalga kaynağının eşit zaman aralıklarında eşit dalgalar üreterek oluşturduğu dalgaya periyodik dalga denir. * 2 tepe noktası arası uzaklığa dalga boyu denir.Dalga boyu dalga kaynağına göre değişir. * 1 angstrong= 10.10^-10 m'dir. * Herhangi bir noktanın tam titreşim yapması için geçen süreye periyot denir.(T) * Birim zamanda dalga kaynığının oluşturduğu dalga sayısına frekans denir.(f) * T.f=1 * Dalganın hızı v=λ/T ile bulunur. * Dalgalar titreşim doğrultularına göre ve taşıdıkları enerjilere göre gruplanıdırılır. * Titreşim doğrultularına göre : 1)Enine dalgalar 2)Boyuna dalgalar * Taşıdıkları enerjilere göre : 1) Mekanik dalgalar 2 )Elektromanyetik dalgalar * Enine dalgalar: deprem, ışık , yay , su , elektromanyetik dalgalar * Boyuna dalgalar : ses , deprem , yay,su * Mekanik dalgalar : deprem , su ,yay, ses * Elektromanyetik dalgalar : ışık , radyo dalgası , mikrodalga, kızılötesi , morotesi, x ışınları , gama ışınları * Titreşim doğrultusuna dik olarak ilerleyen dalgalar enine dalgalar denir. Bkz. enine dalga : < Resime gitmek için tıklayın > < Resime gitmek için tıklayın > * Titreşim doğrultusuna paralel olan dalgalara boyuna dalgalar denir. Bkz. boyuna dalga : < Resime gitmek için tıklayın > * Yay dalgaları enine ve boyuna dalgalar olmak üzere iki çeşittir. * Su dalgaları doğrusal su dalgaları ve dairesel su dalgaları olmak üzere iki çeşittir. * Su dalgalarına örnek verecek olursak: doğrusal su dalgası : denizdeki dalga, dairsel su dalgası: suya taş attığınızda oluşan dalga * Yer kabuğu içinde biriken enerjinin boşalması ile oluşan kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsması olayına deprem denir. * Deprem ile ilgili konuları inceleyen bilim dalına sismoloji denir.Deprem ölçen aletin adı sismograftır. * Deprem dalgaları :Yüzey dalgaları ve cisim dalgaları olmak üzere ikiye ayrılır. * Cisim dalgaları: P ve S dalgaları * Yüzey dalgaları: Love ve Rayleigh dalgaları * P dalgası öncül dalgadır , boyuna dalgadır ,deprem kaydeden cihazlara ilk ulaşan dalgadır , yıkım etkisi düşüktür.katı sıvı gaz farketmez hepsinde ilerler. * S dalgasında tanecik hareketleri yayılma doğrultusuna dik yada çaprazdır.Yıkım etkisi yüksektir.Hızı p dalgasının %60 ı kadardır.Yalnız katı içerisinde ilerler. * Love dalgası: Yeri yatay düzlemde hareket ettiren yüzey dalgasıdır.Yüzey dalgalarının en hızlısıdır.Titreşim yönü dalga hareketine diktir. * Rayleigh dalgası: Yeryüzünde , bir okyanus yüzeyinde yuvarlanan su dalgası gibi yuvarlanarak ilerleyen yüzey dalgalarına denir. * Bu dalgalar aynı zamanda yer yuvarlanması olarak da bilinir. * Bu dalgaların genliği çok büyüktür. * Depremde hissedilen dalgaların çoğu rayleigh dalgasıdır. Bunlar da dalgaların resimleri < Resime gitmek için tıklayın > < Resime gitmek için tıklayın > < Resime gitmek için tıklayın > < Resime gitmek için tıklayın > * Deprem çeşitleri şunlardır: Tektonik , volkanik , çöküntü , öncü , artçı deprem. * Tsunami Okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylardır. Benim yazacaklarım bu kadar. |
DH forumlarında vakit geçirmekten keyif alıyor gibisin ancak giriş yapmadığını görüyoruz.
Üye olduğunda özel mesaj gönderebilir, beğendiğin konuları favorilerine ekleyip takibe alabilir ve daha önce gezdiğin konulara hızlıca erişebilirsin.
Bende ilave yapayım. Cisim dalgaları: P ve S dalgaları Yüzey dalgaları: Love ve Rayleigh dalgaları Ses sadece boyuna dalgadır. Elektromanyetik dalgalar sadece enine dalgadır. Elektromanyetik spektrum kesikli değil süreklidir. Elektromanyetik dalgalar yüklerin ivmeli hareketi sonucu oluşur. Yayılmaları için ortama ihtiyaçları yoktur. Ses dalgaları boşlukta yayılamaz. Bence bunu bu sene soracaklar. Havası alınmış bir fanusun içine lamba ve zil koyacaklar. Lamba yanar mı ? Zil çalışır mı ?(Herkes buna atlar genelde. Çalışır ama ses duyulamaz. Ses duyulur mu ? vb.. öncüller verecekler. İçime doğdu. ![]() P dalgası boyuna dalgadır. En hızlı deprem dalgasıdır. S dalgası enine ve çapraz dalgadır. Love dalgası enine dalgadır. Rayleigh dalgası yuvarlanarak ilerleyen dalgasır. P ve S dalgalarına öncü dalga denir. Sesin yankı oluşturabilmesi için engelle kaynak arası en az 17 m olmalıdır. Sesin şiddeti titreşim genliği ile doğru orantılıdır. (Enerji) Sesin şiddetine GÜRLÜK denir. İnce ses = Yüksek ses = Tiz ses Kalın ses = Düşük ses = Pes ses Diyapozonun kolu uzun ise çıkan ses düşük yani kalın sesdir. Diyapozonun kolu kısa ise çıkan ses yüksek yani ince sesdir. Bardağa vurduğumuzda hangi bardakta az su varsa ondan daha ince ses (yüksek ses) çıkar. Bardağa üflediğimizde hangi bardakta daha az hava varsa ondan daha ince ses (yüksek ses) çıkar. KISA YOL: Hangi madde daha az ise ondan ince ses çıkar. (Kısa kollu diyapozon, az sulu bardak, az havalı bardak) 0 dB ---- Duyma eşiği 120 dB ---- Ağrı eşiğidir. 120 dB den daha yüksek düzeyde sesle direk mağruz kalınırsa kulak zarı patlar. Şiddet--- Desibel Frekans----- Hertz Vuru frekansı: Frekansları biribirine yakın iki ses karşılaştığında ses dalgaları birbirini söndürür veya kuvvetlendirir. Buna vuru frekansı denir. Fvuru=F2-F1 olur. Fişitilen=(f1+f2)/2 olur. İnce telden ince ses çıkar. Kısa telden ince ses çıkar. Bir sesi duyup duyamayacağımız frekansı ile ilgilidir. Şiddeti ise sağlığa zararlı olup olmaması ile ilgilidir. Normal konuşma sesi 50-60 dB dir. Gündüz sıcak ortamda ses dalgaları yukarı doğru yönelirler. Gündüz havadaki kişi gece yerdeki kişi sesi daha iyi duyar. Sıcaklık artarsa ses hızı artar. Bir dalganın hızı dalgayı oluşturan kuvvete telin uzunluğuna telin kütlesine ve ortama bağlıdır. Frekansı ise SADECE kaynağa bağlıdır. Sesin yüksekliği ve tınısı sadece kaynağa bağlıdır. Aklıma gelenler bunlar. Yazı tamamen bana aittir. Alıntı değildir. Yanlışlar olabilir. Yanlışardan sorumlu değilim. ![]() |
konu canlansın beyler bu sene çıkacak :) bu arada yararlı olmuş sağolasın. |
hocam onu da yazarsan büyük sevap alıcaksın gerçekten çok sağol dalgalar için bu arada :) |
Teşekkürler dostum maddeler halinde iyi bir anlatım olmuş ellerine sağlık ![]() |
teşekkürler. böyle paylaşımları görmek isteriz ayrıca imkanı olan arkaldaşlar yeni eklenen konuları taratıp veya fotosunu cekip paylaşırsa mükemmel olur. |
teşekkürler. |
Hayatımızda kimyayı yarın ya da öbür gün danışıklı hazırlayıp koyalım- püf noktaları yazarak.Ellerine sağlık mümin kardeşim. ![]() |
teşekkürler hocam , benimde fizik manyetizma dönem ödevim var eğer elinizde varsa manyetizma hakkında pdf olarak kitap konu anlatımı yada ders notu varsa çok iyi olur![]() |
Hocam ben koydum konuyu eklemek istediğin olursa ekleriz |
Çok güzel çalışma olmuş.Dünya ve Uzay dan da böyle notlar var mı elinde ??Bazen denemelerde ayrıntılı değişik şeyler çıkıyo. |
hem enine hem boyuna dalgalar hangileri ? su,ışık,deprem mi ? |
Çok sağol tam böyle kısa bi özet arıyordum bu konuyla ilgili emeğine sağlık... |
![]() güzellermiş sağol ![]() |
şöyle ezberlersen daha rahat olur, ben böyle yapıyorum:
elektromanyetik dalgalar yalnızca enine dalgalardır. e ile başlayan enine olarak düşün.
ses dalgası ise yalnızca boyuna yayılır. bunu da "boyuna ses" diye düşünebilirsin. "boyuna ses var." geri kalan her şey hem enine hem boyunadır.
deprem dalgalarında ise geliş sırası p-s-love-rayley. yıkım etkilerine göre sırası da tam tersi. zaten p'yi primer, s'yi sekonder olarak düşünürseniz sorun olmaz geliş sırası konusunda. yıkım etkisi de tam tersi dediğim gibi. bir de hangileri cisim, hangileri yüzey diye karıştırabiliyordum ben, onu da şöyle hallettim. ps-playstation, cisim işte, bildiğimiz cisim.
bir de arkadaşın yazdığı gibi p dalgası hariç diğerleri yalnızca katılarda yayılır.
ben bunları eklemek istedim benim ezberlememde kolaylık yaratanlar bunlardı, umarım size de yardımcı olur.
Bu mesaja 3 cevap geldi. Cevapları Gizle