IBM Quantum Starling

IBM’in açıklamasına göre Quantum Starling, 200 “mantıksal kübit” (logical qubit) içerecek ve 100 milyon kuantum işlemini gerçekleştirebilecek kapasiteye sahip olacak. Bu, yalnızca teorik bir sıçrama değil; pratikte hataya dayanıklı kuantum hesaplama için çok önemli bir eşik.

< Resime gitmek için tıklayın >

Mantıksal kübitler, birden fazla fiziksel kübitin bir araya gelerek hata düzeltme yapabildiği, kuantum bilgi işlemede kararlılığı sağlayan yapı taşları olarak tanımlanıyor. Her bir mantıksal kübit, hata düzeltme algoritmaları sayesinde bir kübitlik bilgi taşısa da, ardındaki fiziksel altyapı oldukça karmaşık.

Yeni qLDPC yöntemi

Kuantum dünyasında en büyük zorluklardan biri, hataların sürekli olarak hesaplamaları bozması. Geleneksel hata düzeltme yöntemleri küçük ölçekli cihazlar için yeterli olsa da, büyük sistemlerde yüzbinlerce fiziksel kübit gerekmesi, bugünkü teknolojilerle uygulanabilir olmaktan uzak.

IBM, bu soruna çözüm olarak kuantum düşük yoğunluklu parite kontrol kodu (qLDPC) üzerinde çalışıyor. Şirketin iddiasına göre qLDPC, hata düzeltme için gerekli fiziksel kübit sayısını yüzde 90 oranında azaltabiliyor. Bu, pratikte daha az kaynakla daha verimli kuantum sistemleri anlamına geliyor. Bu kodu kullanan ilk işlemci ise bu yıl çıkacak Loon olacak.

İki versiyonu bulunan bu kod sisteminde, 144 fiziksel kübit ile 12 mantıksal kübit üretilebiliyor. Daha dayanıklı olan versiyon ise 288 fiziksel kübit kullanarak aynı sayıda mantıksal kübit sağlarken kod mesafesini 18'e çıkarıyor. Bu sistem, IBM’in 2026 yılında tanıtacağı Kookaburra adlı işlemciye entegre edilecek.

2026’da modüler işlemci, 2027’de kuantum ağ

Ayrıca Bkz.Nvidia'nın ilk işlemcisi N1X test edildi: Apple M4 Max'e rakip mi?

2029’daki Starling, IBM’in yol haritasında dev bir adımı temsil ediyor olsa da nihai hedef değil. 200 mantıksal kübitlik Starling, bazı karmaşık problemleri çözebilecek olsa da, örneğin kriptografi gibi ileri seviye görevler için yetersiz kalacak. IBM, bu tür görevler için 2.000 mantıksal kübit barındıracak Blue Jay adlı sistemin 2033 yılında hazır olmasını planlıyor.