Misal daha ilk sahnelerde boşaltılan evin camı yavaş yavaş çatlıyor. Bu da hikâyedeki ailenin evliliklerinin yavaş yavaş zarar görmeye başladığına işaret. İlerleyen sahnelerde yeni taşınılan evin çatısının çatladığı görülmektedir ki bu evliliğin iyice zarar gördüğüne bir işaret. Yeni taşınılan eve bakmaya geldiklerine banyo ampulünün patlaması ise, orada kötü bir şeyler yaşanacağına dair en açık emare.

Filmde satır aralarına serpiştirilmiş, İran ve sosyal hayatı hakkında bir sürü örnekler mevcut.: Örneğin oynadıkları tiyatro oyununu bazı sahnelerinin ve diyaloglarının sürekli sansürlenmesi, okula alınan kitapların okul tarafından çocuklara zararlı olduğu düşünülerek okutturulmaması, adaletin ve kolluk kuvvetlerinin güvenilir olmamasının tüm toplum tarafından kabullenilmesi gibi. Söz konusu filmin kendisi de sansürden oldukça etkilenmiş olup, birbirlerini çok seven bir karı kocanın hikayesi anlatılmasına ve kadın bir sürü zor şey yaşamasına rağmen eşinin bir kez bile - teselli mahiyetinde de olsa - ona sarıldığı hatta dokunduğu görülmemektedir…

Tacize uğrayan bir kadının başına gelenleri, polis ve komşuları tarafından kendisine ne gözle bakılacağını bildiği için saklamaya çalışması; Üst kattan gürültüler gelmesine rağmen alt kattaki komşuların bunu bir aile içi şiddet olduğunu varsayarak ve bunu normal görerek müdahale etmemeleri de o toplumda kadının sosyal hayatta ve evlilik müessesesinde ne kadar değersiz görüldüğünün en açık işareti. Daha küçük yaşta bir erkek çocuğunun annesi yaşındaki bir kadının yanında, -tuvalete girmek için kendisine yardımcı olma amaçlı da olsa- pantolonunu çıkartması ahlaken yanlış olduğu öğretilmişse de, bu öğretiden geçen bir erkek başka bir adamın karısına dokunurken ahlak olgusunu göz ardı ediyor.

Tiyatro oyunundaki sahnelerin paralelinde ilerleyen filmde, Emad karısını tacizden koruyamamış olmanın verdiği çaresizlikle kendi kendini yerken, tiyatro oyunundaki Willy ise ailesine güzel bir hayat sunamadığı için aynı çaresizliği yaşamaktadır. Emad karısına o kötü durumu yaşattığı adam olduğunu düşündüğü Babak’a bir şey söyleyemezken, bunu Willy karakekteri üzerinden rahatça söyleyebilmektedir. Eski kiracıları ahlaken uygunsuz bir kadın iken aynı karakter tiyatro oyununda yer almaktadır. Tiyatro oyunundaki kadının “willy bana çorap alacaktın” derken Emad’ın tacizciye ait çorabı kendi evinde bulması da iki yapımın paralelliğine bir işaret. ‘Satıcının Ölümü’ oyunu bitiminde karısıyla birlikte yıkılmak üzere olan evlerine giden Emad, böylece başka bir satıcının ölüm yüzleşmesine de şahit olmaktadır..

Bir karakterin ya iyi ya da kötü olması ve izleyici tarafından iyi olanın tarafının tutulması Hollywood filmlerinin bize bir dayatmasıdır ama bu filmde kimse için iyi ya da kötü diyemiyoruz: Filmin başında kendi canını hiçe sayarak yıkılmakta olan bir apartmandan hasta bir çocuğu sırtında dışarı çıkacak kadar iyiliksever olan Emad, filmin sonlarına doğru babası yaşında kalbinden hasta bir adamı, oğlunun sırtında apartmandan dışarı çıkartılacak duruma getirecek kadar kötü bir karaktere bürünüyor. Peki Amed bu hale nasıl geliyor? Bunun cevabı da filmin şu sahnesinde; Sınıfta İranlı yazar Gholam Hossein Sedi’nin” İnek” isimli oyunu okunmaktadır. Oyunda ineğe dönüşen bir adamın hikayesi anlatılmaktadır. Sınıftaki çocuklardan biri öğretmeni Emad’a “Bir insan nasıl bir ineğe dönüşebilir?” diye sorar. Emad cevaplar: “Yavaş, Yavaş!...” Evet bizde yavaş yavaş iyilikten kötülüğe doğru evrilen Emad’ın hikayesini seyrederken ve başta iyi olduğu için onu tarafını tutarken sonlara doğru yaşlı adama yaptıklarından dolayı hala onun tarafını tutmakta zorlanıyoruz. Ya da başlarda Rana’yı bu olayı yaşatan ve kim olduğunu bilmediğimiz adama kötülük beslerken, sorumlusu olduğunu öğrendiğimiz yaşlı adamın halini görünce acıma duygumuz devreye giriyor ve saf değiştiriyoruz. Yaşlı adamın da ailesi tarafından çok sevildiğini ve iyi biri olarak bilindiğini görmemize rağmen, aslında cebindeki parayı saymadan hepsini gayrimeşru ilişkilere harcayacak kadar kötü biri olduğunu da şahit oluyoruz.

Başroldeki figürlerin karakterlerinde böylesine keskin geçişler yaşanırken tüm masumluğuyla filmdeki yerini koruyan tek kişi ise Rana... Hiçbir hatası olmamasına rağmen belki de en büyük cezayı Rana çekiyor. Bu da özelde İran’da geneldeyse tüm dünyada kadın olmanın zorluklarını çarpıcı bir şekilde izleyiciye sunuyor..

Primal Fear

< Resime gitmek için tıklayın >


Şu sıralar film izlerken ara ara sıkılmama rağmen bu filmi hiç sıkılmadan izledim. Edward Norton'ın oyunculuğu çok güzeldi, zaten okuduğum kadarıyla bu filmle iyice ün kazanmış.

8.8/10