| Teşekkürler paylaşımız için.alacağım projede kullanabilirmiyim verileri? |
| bende 10.000.000.000 uncu abs li araba daha geç duruyormuş konusu sanmıştım. Elinize sağlık güzel çalışma olmuş |
Sorunun cevabı şu. Gerçi vezir hocam da açıklamış fakat bir kez daha üstünden geçelim. ABS tekerleklerin kısmen dönmesine izin vererek frenleme sağladığından çoğu durumda ABS'siz duruma göre daha kısa fren mesafesi sunar. Bunun sebedi de şudur. Tekerlek ile yol arasındaki sürtünmenin taşıtın maksimum negatif ivmeye ulaşmasını engellemesidir. Maksimum negatif ivmeye yani, en iyi frenlemeye sadece tekerleklerin dönmesi duurmunda ulaşılır. En iyi frenleme için, yani en kısa fren mesafesi için birkaç özel durum hariç tekerlekler dönmek zorundadır. ABS'nin çalışma prensibi hakkında çok yanlış bilinenler var. ABS'nin tut bırak prensibi ile çalıştığını göz önüne alırsak genel kanı; frenin tut bırak yaparken ''bırakma'' pozisyonunda frenin kesildiği, bu sayede tekerleklerin dönmesinin sağlandığı düşünülmektedir. Oysa ki gerçek durum farklıdır. ABS aktive edildiğinde ''tut'' konumunda tam frenleme yapar ve tekerlek bloke olur, ''bırak'' pozisyonunda ise sadece tekerleğin bloke olacağı eşiğin biraz altına kadar freni bırakarak tekerleğin dönmesini sağlar. Yani ABS aktifken sürecin tamamında frenleme yapılır. Sadece fren basıncı zamana göre değişir. Yukarıdaki mesajlardan birinde @Utku'nun koyduğu resim tam olarak bunu açıklamaktadır.
Rica ederim. Testten çıkarılacak sonuç şudur. ''ABS, çoğu durumda normalden daha kısa fren mesafesi sunar. Panik fren anında ise etkisi büyüktür.''
Araştırma kısmında teşekkürü vezir hocam hakediyor. Çok yardımcı oldu. Konuyu anlamakta zorluk çekenler için çok güzel açıklamışsınız. Orjinal kaynağa olan ilgiyi artırmak için çok kısa özet geçtim. ''Best Effort'' konusunda yanlışlık yapmışım hemen düzeltiyorum. Çakıl taşında durum biraz farklılaşabiliyor. Aslında işin gerçeği bazı yüzeylerde tekerleğin bloke olması fren mesafesini kısaltmaktadır. Buna iki örnek verebilirim. Birincisi çok kalın kar tabakasının olduğu yüzey (çiğnenmemiş/ezilmemiş yumuşak kar zemini), ikincisi ise çok yumuşak toprağın olduğu yüzey. Bu iki durumda fren mesafesinin kısalmasını sağlayan ise ''yığılma etkisi'' dir. Çünkü panik frenleme yaptığımızda bloke olan tekerlekler önüne kalın kar tabakası ve ya kalın toprak tabakası alıp sürükleyeceği için, bu tabakanın yığılması taşıtın önünde bir engel yaratarak frenleme etkisinin artmasını sağlayacaktır. Ancak bu gibi durumlar çok özel ve istisnai durumlardır. Bu yüzden yol dışı dediğimiz ''G'' sınıfı araçlarda ABS bir zorunluluk değildir ve genellikle ABS'li değildirler. Çünkü bu taşıtlar genellikle bu zeminlerde hareket ederler.
Rica ederim. Konuya orjinal kaynağı ekledim. Orjinal kaynağı referans göstererek istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Çünkü pdf kaynak NHTSA'nın web sitesinde de yer almaktadır. http://www.nhtsa.gov/Research/Light+Vehicle+Antilock+Brake+Systems+%28ABS%29+Research+Program
Teşekkür ederim. |
|
LionTech16 Ellerine sağlık,, çok güzel konulara değiniyorsun.Favorilerime aldım, içok işe yarayacak bir konu. Merak ettiğim şu; panik anında freni köklemeyecek kadar prof şoförler trafikte var mı? |
Teşekkür ederim. Sorunun cevabına gelince, bu forumda kesinlikle vardır. |
Hepimizin bir şekilde bildiği konuyu güzel bir anlatım uslubuyla yanıtlamışsınız.Yumuşak zemin veya oynar tabr edilen yüzeyler için ABS kontrollü durma durumunda sizlerinde de bir şekilde bahsettiği gibi , mesafe uzamaktadır. Önünüzde bir engel yoksa bir problem olmaz tıkır tıkır yaparak bir şekilde araç durur. Bu nedele araçlar arasına mesafe bırakılma olayında 3-4 kat fazla bırakılması önerilir. Bu forumda araçlarının sınırlarını oldukça zorlayanlar bulunduğunu da göz önüne alarak eğer başınza gelirse bu durumda fren mesafesini kıaltmanın bir yöntemi bulunmakatdır. Öncelikle açıklamadan evvel istisna durum için yine istisna olarak aracın sağının solunun oldukça boş olması gerkmektedir ayrıca eğimli yüzey çok az olmalı ve virajlı yol olmaması gerekmektedir. Yani kısaca boş alanda yeni kar yağmış ve önünüzde trafik kitlenmiş yanınız boş ve yavaş gidilmesi gibi bir sürü etmen peş peşe olduğunda yapılması gereken şey , aracın ABS sisteminin devreye girmesini sağlayacak kadar kuveeti panik fren ve araca spin attıracak ani bir direksiyon hareketi . Kısacası spin atan araçların yumuşak zeminlerde (eğer takla atmaz ise ) fren mesafesini daha kısalttığı bilinmektedir. Bunun teknik olarak nedeni şudur; Araç kinetik enerjisi doğrusal yönde fren delta x mesafesinde sönümlenme eğrisi , aynı aracın spin atarak aynı mesafede (delta X)daha uzun fren izi bırakmasından dolayı sönümlenerek doğrusal düzlemde mesafenin kısalmasıdır. 2 tip deney yapılacak olsa ilkinde fren mesafesi için her bir tekerein dönüş sayısı ve abs nin performansı , diğer durumda spin atılırken uzamakta ve abs daha uzun süre devrede kalarak yığılma etkisinden yararlanmaktadır. Eğer yüzey çok yumuşak ise araç ya takla atar yada teker yanakları balon yapar . Burada önemli olan yumuşak kar gibi alt zemini sert olmasının gerekliliğidir. Üsttüki yumuşak olan yüzey yığılarak drumayı arttırıcı eylem yapar . Spin attırılan araçta ise yığılma maksimum olur .Bu durma anında etkili yöntemlerden birsidir. Ancak dip not olarak böyle bir durum için denemek isteyenlerin 50-100 kez boş bir arazide denemeden böyle bir işe aklkışmamalarını öenririm. Her aracın Abs sistemi farklıdır ve önden çekiş arkadaş çekiş durumları da araç stabilitesini ve kontrollü çok etkilemektedir.. |
Aslında teorik olarak mümkün fakat pratikte dediğiniz gibi çok düşük eğime sahip bir zemin olması gerekiyor. Bunun yanında ; - kalın ve yumuşak kar tabakası, - profesyonel pilotaj, gerekiyor. Sizin de belirttiğiniz gibi bunlar olmadan yapılırsa takla atmak gibi kötü sonuçlar da doğurabilir. Çünkü spin attığımızda araçtaki stabilite kaybolur. aracın yön doğrultusu tamamen bizim kontrolümüz dışında kalır. Yığılma etkisinin artırılabilmesi için bir diğer çözüm ise, dört tekerleğin bloke olmasını sağlamaktır. Normal çalışan ABS'siz bir fren sisteminde sadece ön tekerlekler kiltlenir. Eğer fren sistemi sorunsuz ise arka tekerlekler istisnai durumlar hariç bloke olmaz. Bunun için el freni kullanılabilir. Bu da yukarıdaki durum gibi stabilitenin kaybolmasına sebep olur. Her iki durum da aslında çok tehlikelidir. |
| Düz zeminde iyi pilotaj abs den 2 metreye kadar iyi fren mesafesi sağlar yani arabanın ne zaman kayıcağını hissedip milimetrik fren den bahsediyorum yapabildiğime çok memnunum fakat herkesinde harcı değil :) |
|
Her zamanki gibi LionTech16 'den mükemmel bir paylaşım olmuş. Elinize, emeğinize sağlık. Böyle yararlı konuların, bilgili kişilerin değeri bilinmeli... |
Önünüze aniden bir engel çıktığında da bu dediğinizi yapabiliyor musunuz? Fren pedalına sonuna kadar basma refleksini yenmek oldukça güç. Bu ince ayarı da tutturmak oldukça zor. Bu arada testte ''best effort'' hemen hemen iyi pilotaj durumunu gösteriyor. Her aksta sadece 1 tekerleğin kilitlenmesine izin verilen durumu simgeliyor. Fakat buna rağmen testte ABS den daha uzun fren mesafesine neden oluyor. Yani test sizin dediğinizin tam tersini söylüyor. Bir pistte refleks devre dışı iken ABS'den daha kısa fren mesafesi sağlanabiliyorsa da bunun kaza anında bir yararı yoktur çünkü refleksten dolayı fren pedalına sonuna kadar basma eğilimi gösteririz. |
Sizin gibi yetenekler zor çıkar. |
Teşekkür ederim. Forumda pek çok konuda ''ABS fren mesafesini uzatır.'' diyenleri gördüğüm için bu konunun gerçekleri görme adına bize yardımı olacağı düşüncesindeyim. Bu arada nedense o klişe lafı diyenleri de bu konuda göremedim henüz. |
Bakın düz zeminde dedim :) önce okuduğumuzu anlıycaz yani ani frenaj durumunda demiyorum refleks olmadan bilinçli fren durumunda |
Düz zemin o anlama mı geliyor? |
lastiğin kilitlenme noktası, DÜZ zeminin durumu, hava sıcaklığı, nem vs. gibi bir çok etkene bağlı iken siz her koşula uyum sağlayıp mükemmel fren yapıp 2 mt daha erken duruyorsunuz buralarda harcanıyorsunuz ayrıca testlerde de hemen hemen iyi pilotaja rağmen abs'nin daha kısa mesafede durması, sizin işkembe çorbacısı bir arkadaş olduğunu gösterir :) |
Ya ben böyle okudum iyi pilotajın daha kısa mesafede durduğunu konuyu dikkate almadım ama hissediyorum abi yalan mı söliyim :) |
est. yalan falan değil o anlamda demedim. Tahmin etmiştim hissediyor musunuz diyecektim demedim. hissetmek başka birşey, ölçüm yaparak sonuca başka birşey. siz aha oldu şimdi derken, muhtemelen frenin daha fazla etkisini gösterecek gücü vardır. |
Bir hata ettiysek affola fakat bunu şuna bağlıyorum sürekli araç kullandığım için ve genellikle sınıflarında üst seviyede bulunan araçlar kullandığım için yani gaz tepkileri direksiyon hissiyatı fren hissiyatı iyi olduğu için anlamında söyledim konuyu okuyunca haklı olduğunuzu farkettim kusura bakmayın |
Esesan teste ve sonuçlarına ititraz edecektim. Çünkü "best effort" bu olamaz. ABS'siz araçta sapma olmadığı sürece tek bir tekerleğin kilitlenmesini göz ardı etmek diğer tekerleklerdeki kapasitelerin sonuna kadar kullanılabilmesi bakımından daha doğrudur. Ama sanıyorum burada aktarımda bir hata olmuş. Raporda 25. ve 38. sayfada bu "best effort" tanımı için her aksta tek tekerleğin kilitlenmesine izin verildiği yazıyor.
* * *
O halde artık grafiklere güveniyorum :) Açıkçası ABS beklediğimden biraz daha iyi çıktı. Çakıl taşında pank frene göre ortalama ~%27 lik bir artış var ki bunun grafiği raporda da verilmemiş. Bunu herkes öngörüyordu sanırım. Ama bunun dışında beklediğimden daha iyi.
Raporda dikkatimi çeken başka önemli noktalar:
9 farklı araç en büyük 9 farklı ABS üreticisinin sistemleri olacak şekilde seçilmiş. Yani örnekleme bakımından araçlar ABS üreticilerini temsil ediyor.
A B C D E araçlarında dört kanallı, F G H I araçlarında ise 3 kanallı ABS sistemleri var. Grafiklere bakarsak bazı disiplinlerde ABS ile az da olsa daha uzun mesafe bu üç kanallı ABS sistemi olan araçlarda görülüyor.
Test sürücüsüün 17 senelik test tecrübesi var. "best effort" testi için aynı yerde ve şartta daha önce altı defa fren yapıp aracı tanıyor. (Kolay gelsin bize :)
ABS'nin hiç bir şartta aracı savurmadığı olan savrulmalarda da ABS'nin tek başına sorumlu olmadığını düşünüyorlar.
Rapor büyük bir araştırma programının 9 farklı araştırmasının 4.sü. Araştırma programının amacı ABS'nin kazalardaki etkisinin neden istatistiksel olarak beklendiği kadar büyük olmadığını bulmak. Araştırmaların da pek çokları sürüş/davranış psikolojisi ile ilgili.
Bu 4 numaralı araştırmanın amacı da ABS ile ABS'siz sitemleri kıyaslamak değil, eğer varsa ABS'nin fren mesafesini hangi şartlarda uzatabileceğini bulmak. Burada ABS'de daha uzun durma mesafesinin kaydedildiği noktaları daha sonra kaza istatisitikleriyle karşılaştıracaklar. Mesela çakıl testinde "best effort" testi yapmamışlar çünkü hem farklar zaten çok yüksek hem de çakıl taşında gerçekleşen kazalar çok az.
Bu mesaja 1 cevap geldi. Cevapları Gizle