Teknoloji Haberleri
Aşağı Git
Tüm Forumlar
Ev Elektroniği ve Elektrikli Ev Aletleri
Klimalar
R32'li Klima mı ? R410A'lı Klima mı? R22 Neden Eskide Kaldı ? R290 Kullanımı Mümkün mü ?
Bu konudaki kullanıcılar: 1 misafir
12
Cevap 5028
Tıklama 5
Öne Çıkarma
Cevap 5028
Tıklama 5
Öne Çıkarma
1. sayfa
-
R32'li Klima mı ? R410A'lı Klima mı? R22 Neden Eskide Kaldı ? R290 Kullanımı Mümkün mü ?
|
Merhaba hocam Yazı için teşekkürler faydalı bir paylaşım. Bende r32 ve r410a gazlı birer klima mevcut ve ısınma için kullanıyorum. Yazınızda r32 gazlı klimaların daha verimli olduğundan bahsetmişsiniz yazınızda fakat ağız ölçümlerinde r32 gazlı klima 53 °C civarında hava üflerken r410a olan 56 °C dereceleri buluyor. Arada oluşan bu sıcaklık farkı verim için tek başına bir kriter değil fakat performans olarak bakıldığında r410a gazlı klimalar daha mı performanslı acaba? Ya da r410a gazlı olan zamanında yüksek rakam ödenerek aldığım r32 ise uygun fiyatlı bir klima olduğu için aradaki fark fiyattan mı kaynaklanıyor? (İkiside midea üretimi kaira ve bosch markalı ürünler) Teşekkürler |
< Bu ileti iOS uygulamasından atıldı > Bu mesaja 1 cevap geldi.
Bu mesajda bahsedilenler: @klima5505
|
Merhaba hocam. Rica ederim,faydalı olmasına sevindim. R32'nin verimi,ısı transfer yeteneğinin daha fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Böylelikle R32,sistemde daha az miktarda bulunduğu halde gereken kapasiteyi sağlayabilmektedir. Buna ek olarak daha düşük güçlü kompresör kullanma imkânı sunmaktadır. İkisi de Midea üretimi olsa da arada kalite farkı olabilmektedir. Çünkü üretimi talep eden firmanın ayırdığı bütçeye göre üretici ürün üretmektedir. Aradaki sıcaklık farkı çok düşük,bu kısımdan verim yorumu yapmamız aslında pek mümkün olmaz. R32'yi daha verimli kılan detay ısı transfer yeteneğinin daha fazla olması. Bu sayede daha düşük güçlü kompresör ve daha az soğutucu akışkan miktarı ile istenen kapasiteye ulaşılabilmektedir. Buna ek olarak iki cihazda kullanılan kompresörün sıkıştırma oranları vb. detaylar da cihazın performansına etki eden unsurlardır. R32'yi bariz üstün kılan sonuçları alabilmemiz için kıyaslanan cihazların birbirine denk olması gerekir (frekans aralığı,kompresörleninin sıkıştırma oranı vb. detaylar). Bu nedenle aradaki sıcaklık farkında R410A'nın daha yüksek olması maalesef R410A'nın daha iyi ısı transferi sağladığını belirtmemektedir. Buna ek olarak benzer sıcaklıkları verirken cihazların şebekeden çektiği akıma da bakmak gerekir. Örneğin R410A soğutucu akışkanlı bir cihaz daha yüksek akımlar çekerek bu değeri veriyorsa verimi aksine daha düşük çıkmış olur. Saygılarmla... |
Bu mesaja 1 cevap geldi.
Bu mesajda bahsedilenler: @civilengineer23
| Cevap için teşekkürler hocam. Tüketim değerlerini de ölçerek bir karşılaştırma yapabilirsem daha belirleyici bir sonuca ulaşabilirim dediğiniz gibi. Aynı fabrikadan çıksa bile kalite farkı çok rahat malzemeden anlaşılıyor ki görmediğimiz parçalarda da mutlaka bu fark vardır. Teşekkürler yanıtınız için. |
< Bu ileti iOS uygulamasından atıldı > Bu mesaja 1 cevap geldi.
Bu mesajda bahsedilenler: @klima5505
|
Rica ederim hocam. Bahsetmiş olduğunuz gibi üretici farklı olsa da mertebe farkı olabiliyor. Ürünün fiyatı da ona göre oluyor ister istemez. Saygılarımla... |
Bu mesajda bahsedilenler: @civilengineer23
|
Hocam selamlar Çok ama çok değerli bilgiler vermişsiniz, gerçekten çok aydınlatıcı veriler.. Birde hocam YouTube kanalınız var mı ayrıyeten kendini klima konusunda daha geliştirmek isteyen Bi meslektaşınız sizden bir ricam olacak bu konuda daha da ilerleyebilmem için destek olabilir. misiniz? İşimi layıkı ile yapmam için daha çok yolum olduğunu düşünüyorum umarım size ulaşabilirim :) |
< Bu ileti Android uygulamasından atıldı > Bu mesaja 1 cevap geldi.
|
Selamlar hocam. Çok teşekkür ederim :) Youtube kanalım yok,bunu yapmak isterdim ama şu an için maalesef vakit bulamıyorum. Elimden geldiğince tabii yardımcı olmak isterim :) Saygılarımla... |
Bu mesajda bahsedilenler: @İNDİRİM SEYYAHI
|
@klima5505 Oncelikle degerli bilgilerinizi comertce paylastiginiz icin tesekkur etmek isterim. Forumda yeniyim ve yeni bir konu acamadim bir sekilde, o sebeple bu paylasim altina yaziyorum, uzgunum. Ayvalik,Altinova ilcesinde annemin yasadigi bir yazligimiz var. Ve hem sogutma hem isitma amacli kullanilmak uzere bir klima almak istiyoruz. Servis kolayligi icin tam Arcelik alayim derken biraz arastirma yapayim dedigimde sizin paylasimlarinizi gordum. Hic mi hic anlamiyorum bu konulardan, bazi paylasimlari okudum ama yine de veremedim kendi sorumun yanitini. Yazlik 2 katli, salon ve mutfak bir arada 30m2 kadar ve ust katta 3 oda var. Sabahlari serinceymis ama Aksam gunesi alinca ev hamam gibi oluyormus. Gecede uyumakta zorlaniliyormus (yatak odasi 15 m2 kadar). Ilk dusuncemiz salona bir klima alip evin genel durumunu gozlemlemek oldu ama sizin onerinizi de duymak isterim. Kullanimi pratik, enerji tuketimi acisindan maliyeti dusuk, filtre temizleme isi mumkunse otomatik ya da yikanabilir olan, bakteri vs. uretmeyen,ortam nemini koruyan, fiyat olarak asiri yuksek olmayan ortalama bir urun tavsiyeniz olursa cok cok memnun olurum. Tesekkur ederim, Saygiyla. |
Bu mesaja 1 cevap geldi.
Bu mesajda bahsedilenler: @klima5505
|
Merhabalar. Düşünceniz için ben teşekkür ederim. Lütfen kusuruma bakmayın. Bir takım aksilikler yüzünden haftalarca forumdan uzak kaldım. Ancak şimdi bakabiliyorum. Tercihte bulundunuz mu ? Saygılarımla... |
Bu mesajda bahsedilenler: @hulyazal
|
Detaylı ve faydalı bilgiler için teşekkürler. Benim büyük bir problemim var. Dün klima montajını yaptılar. 30 Dereceye ayarladığımda bile 25-26 derece hava üflüyor. Zannederim vakum yapmadılar. Vakum pompası kenarda duruyordu ama sesini hiç duymadım. Sorum r32 gazda vakum yapılmadıysa gaz komple boşaltıp yeniden şarj etmek çözüm olabilir mi? Veya öneriniz ne? Şimdiden teşekkürler. |
Bu mesaja 1 cevap geldi.
|
Vakum yapılmamış olsa bile belirttiğiniz şekilde(25-26) üflememesi lazım. Bendeki klima iki kez vakumsuz kuruldu dışarısı 3 derece iken 56 derece falan üflüyor. Vakum yapılmaması durumunda dış ünite değişimi yapıyor firmalar. Öneri olarak cihazı aldığınız markanın müşteri hizmetleri ile durumu görüşün vakum yapılmadığından eminseniz dış ünite değişimi yaptırın ve ısıtma için ayrıyetten cihaza bakılması lazım bence. |
< Bu ileti iOS uygulamasından atıldı >
Bu mesajda bahsedilenler: @Abi
1. sayfa
DH Mobil uygulaması ile devam edin.
Mobil tarayıcınız ile mümkün olanların yanı sıra, birçok yeni ve faydalı özelliğe erişin.
Gizle ve güncelleme çıkana kadar tekrar gösterme.
İklimlendirme ve Soğutma sistemlerinin bir parçası olan klima sistemlerinin olmazsa olmazı,soğutma ve ısıtma işlevlerini yerine getirmesi için kullanılan soğutucu akışkanlardır.
Klima sistemlerinin varlığından bu yana gelişen teknoloji ile birlikte çalışma şekilleri,fiziksel detayları vb. birçok özelliği farklılığa uğramıştır.
On-Off adını vermiş olduğumuz veya halk arasında düz klima olarak adlandırılan,ortam sıcaklığı hedeflenen sıcaklık değerine ulaştığında dış ünitesini tamamen durdurup,ihtiyaç olduğu anda dış ünitesini tekrar devreye alan ve sabit kapasite ile çalışan klima sistemleri başlangıçtan inverter klimaların piyasada varlığını gösterdiği zaman dilimine kadar popülaritesini korumuştur. Inverter Klima adı verilen,ortamın ısıl ihtiyacına göre çalışma hızını ayarlayarak ihtiyaca göre istisnalar haricinde sürekli ama uygun tempoda çalışan klima sistemleri On-Off klimaların yerini almıştır.
Söz konusu gelişen çalışma şekilleri ve teknolojileri ile beraber klima sistemlerinde kullanılan soğutucu akışkanlar da yenilendikçe eskisini geride bırakmaktadır.
Çalışma sistemine dair geliştirilen teknolojilerde elde edilmesi amaçlanan ana unsurlar ; yüksek verim,sessizlik,uzun ömür,yüksek konfor gibi arayışlardır.
Soğutucu akışkanlarda meydana getirilen yeniliklerin amacı da en başta yüksek verim (daha yüksek ısı transfer yeteneği) , çevreye verilecek olan zararın asgariye indirgenmesi ve mümkün mertebe zararsız hale getirilmesidir.
Halk arasında "klima gazı" olarak tabir edilen soğutucu akışkanlar,klima sistemlerinde iç ortam ile dış ortam arasında ısı transferini sağlayan kimyasallardır. Klima sistemlerinin içerisinde kapalı bir devrede kompresörün sıkıştırıp basınçlandırması ile beraber devre içerisinde sirkülasyon sağlayıp sıvı ve buhar hallerinde bulunarak ısının bir ortamdan diğer ortama transferini sağlamaktadır.
Klima sistemlerinde günümüze kadar R22 , R407C , R410A ve R32 soğutucu akışkanları kullanılmaktadır. R407C ve R410A soğutucu akışkanları birden fazla soğutucu akışkanın oranlı olarak karışımı sonucu meydana getirilen azeotropik (eşkaynar) kimyasallardır.
(R22 HCFC Hidrokloroloforokarbon CHCIF2) - (R407C %23 R32 + %25 R125 + %52 R134 içerir) - (R410A %50 R32 %50 R125 içerir) - (R32 Hidroflorokarbon CH2F2)
R22 adlı soğutucu akışkan R410A ve R32'nin kullanımına başlanılan tarihe kadar en yaygın kullanılan soğutucu akışkan türü iken,atmosfere salınması halinde çevreye vermiş olduğu zararlar yüzünden kullanımı kademeli olarak sınırlandırılmış ve yasaklanmıştır. Günümüzde R22 soğutucu akışkanlı klima üretimi bulunmamaktadır. İkinci el ve hali hazırda çalışmakta olan R22 soğutucu akışkanlı klimalara rastlanabilir. Ancak söz konusu klimaların soğutucu akışkan sızıntısı vb. arızalarında R22 soğutucu akışkanın yasaklanmış olması sebebiyle ihtiyaç halinde soğutucu akışkan tedariğinde zorluk yaşanması olasıdır.
Ayrıca ismini örneklendirdiğim soğutucu akışkanlara alternatif olarak R290 Saf Propan kullanımına dair girişimler söz konusu olsa da son derece yanıcı olması sebebiyle konut tipi klima sistemlerinde kullanımına küresel çapta sıcak bakılmamaktadır. Kalifiye olmayan teknisyenlerin müdahalesi halinde yanıcı olan soğutucu akışkan,usulsüz uygulamalar sonucunda yanma,patlama gibi riskleri beraberinde getirmektedir. Çevreci oluşunun verdiği avantaja karşılık son derece yanıcı olması (A3 Seviye) büyük bir risk içerdiği için küçük hacimli sistemlerde uygulanması uygun görülmemektedir.
Küresel ısınmanın artışı sonucunda buzullar erimekte,buzulların gerisinde kalan ormanlardaki karbondioksit atmosfere salınmaktadır. Söz konusu olumsuz doğa olayları sera etkisi (yapay iklim) sorununa yol açarak mevsimlerin vakitsizleşmesine vb. birçok soruna yol açmaktadır.
Küresel Isınma ; fosil yakıt tüketimi, endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerinin sonucu olarak atmosferdeki miktarı ve yoğunluğu artan sera gazlarının sebep olduğu iklim değişiklikleridir. Bu iklim değişiklikleri kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum vb. meteorolojik olaylarda artışlar gibi belirtilerle kendini gösterir.
Paris Anlaşması'na göre Dünya'nın ortalama sıcaklığı en fazla + 2 °C olmalıdır. Bu hedeflere ulaşmak ve korumak için birçok faaliyete ihtiyaç duyulmaktadır. En önemlilerin arasında fosil yakıt kullanımının bırakılması yer almaktadır.
Küresel ısınma potansiyeli, atmosferdeki herhangi bir sera gazı tarafından emilen ısıdır, aynı kütledeki karbondioksit tarafından emilecek olan ısının katları olarak. CO² (Karbondioksit) için GWP 1'dir. Diğer gazlar için bu, gaza ve zaman çerçevesine bağlıdır. Karbondioksit eşdeğeri GWP'den hesaplanır. Bu hesaplamada referans gaz karbondioksittir.
< Resime gitmek için tıklayın >
Yukarıdaki tabloda soğutucu akışkanların Küresel Isınma Potansiyeli (GWP) belirtilmiştir. Karbondioksit gazına oranla kaç kat yüksek potansiyele sahip olduğu görülebilmektedir. Eski oto klimaları ve buzdolaplarında kullanılan R12 adlı soğutucu akışkanın tablodaki en zararlı soğutucu akışkan olduğu,atmosfere salınması halinde küresel ısınmayı tetikleyecek etkiye en büyük oranda sahip olduğu görülmektedir.
Kullanımı kademeli olarak sınırlandırılıp yasaklanan R22 soğutucu akışkanın ise çevre dostu olarak lanse edilen R410A'dan bile daha düşük potansiyele sahip olduğu görülebilmektedir. Tek kriter bu olmadığı için R22 daha çevrecidir yorumu yapmamız doğru olmaz. Günümüzdeki klima sistemlerinde kullanılan R32'nin ise R22,R410A'ya kıyasla GWP yönünden en çevreci soğutucu akışkan olduğunu söyleyebiliriz.
Yanıcı oluşu sebebiyle kullanımı küçük hacimli sistemler için henüz mümkün olmasa da R290 Propan'ın ise listedeki GWP yönünden en çevreci,zararı en düşük soğutucu akışkan olduğunu görebiliriz.
Bir kimyasal bileşiğin ozon tüketme potansiyeli, trikloroflorometan 1.0'lık bir ODP'de sabitlendiğinde, neden olabileceği ozon tabakasına göreli bozunma miktarıdır. Örneğin klorodiflorometan, 0,05'lik bir ODP'ye sahiptir. R11 adlı soğutucu akışkanın Ozon Tüketme Potansiyeli 1'dir. Diğer soğutucu akışkanların potansiyeline göre R11'e kıyasla kaç kat yüksek/düşük potansiyele sahip olabileceği kıyaslanabilir.
< Resime gitmek için tıklayın >
Yukarıdaki tabloda görmüş olduğumuz üzere ODP Katsayısı R410A ve R32 için 0'dır. Ozon tabakasına zarar veren bir etkisi bulunmamaktadır. Buna karşılık R22'nin 0,05 seviyesinde Ozon Tüketme Katsayısı'na sahip olduğu görülmektedir. ODP yönünden R410A ve R32 daha çevreci dursa da GWP yönünden aslında en zararlı olan soğutucu akışkanın yasaklanan R22 değil,R410A olduğu görülebilmektedir.
Buna ek olarak R22 ve R410A Soğutucu akışkanların A1 (A : Zehirsiz , 1 : Yanıcı değil) sınıfında olduğu görülmektedir. (A : Zehirsiz B : Zehirli) (1 : Yanıcı Değil 2 : Az Yanıcı 3 : Çok Yanıcı)
R32 Az yanıcı sınıfında bulunmaktadır ve zehirli değildir (A2 Sınıfı) R32,kapalı ortamda eser miktarda yoğunluğun altında tutuşmayan bir soğutucu akışkandır. R32'nin tutuşabilir,yanıcı durumda olması için 0,306 kg/m3 miktarında yoğunluğa sahip olması gerekir. 1 m³ alanda 306 gram bulunması tutuşmasını sağlayacaktır. Daha düşük miktarlarda tutuşmayacaktır.
Çevre Dostu olarak görülen R290 ise zehirli olmamasına karşın çok yanıcı bir soğutucu akışkandır (A3 Sınıfı).
Mitsubishi Electric,sunduğu ilk R32 soğutucu akışkanlı VRF sistemini bu risk sebebiyle Hybrid VRF şeklinde tasarlamıştır. Bu sistemde R32 soğutucu akışkanlı devreden suya ısı transferi gerçekleştirilmektedir. Isıtılan veya soğutulan su fancoil adı verilen ve su ile ısı transfer sağlayan iç ünitelere gönderilmektedir. Bu sayede R32 az yanıcı soğutucu akışkan iç mekânlara uğramamaktadır. Olası bir soğutucu akışkan sızıntısında çok iç üniteli bu sistemin büyük hacimli soğutucu akışkanının,sızıntı bulunan mekâna dolarak eser miktarı geçmesi ve tutuşabilir hale gelip mekânda yangın ve patlama risklerinin oluşmasının önlenmesi amaçlanmıştır.
Sonrasında Daikin ve diğer markalar tarafından iç ünitelere soğutucu akışkan akışı sağlayan,geleneksel VRF sistemi R32'li olarak üretilmiştir.
Söz konusu soğutucu akışkanlar zehirli olmasalar bile iç ortamda eser miktarın üstünde bulunmaları halinde boğucu etki yapmaktadır. Ortamda bulunan oksijeni tüketerek zehirleyici etkisi olmasa da ortamı oksijensiz bıraktığı için canlıların oksijensiz kalarak boğulması ve bunun sonucunda can kaybı gibi sorunlara yol açabilmektedir.
R22 adlı soğutucu akışkan,R410A ve R32 gibi soğutucu akışkanlara kıyasla daha düşük sistem basınçlarına sahiptir. R22 Soğutucu akışkanı yüksek basınçlı kızgın buhar fazında 20-22 bar basınçlara ulaşabilirken bu değer R410A'da 28-30 bar basınçlara çıkabilmektedir. R32 soğutucu akışkanın sistem basıncı R410A'ya benzer olup 26-28 Bar civarına ulaşabilmektedir.
Buna ek olarak R410A ve R32 soğutucu akışkanların ısı transfer yeteneği R22'ye kıyasla daha fazladır. Bu da R22'ye kıyasla R410A'nın , R410A'ya kıyasla R32'nin aynı tüketimle daha fazla iş yapabildiğini gösterir. Bunun sonucunda aynı kapasiteye sahip sistemlerde kullanılan soğutucu akışkan miktarı R22'ye kıyasla R410A ve R32'de daha düşüktür. Daha az soğutucu akışkan ile aynı kapasite elde edilebilmektedir. Bunun sırrı ilgili soğutucu akışkanın daha yüksek ısı transfer yeteneğine sahip olmasıdır. Ayrıca bu durum soğutucu akışkanı sıkıştıran kompresöre daha az yük bindirdiği için kompresörün de daha düşük güçlü seçilmesine olanak sağlamaktadır.
İkinci el bir klima satın almayacaksanız R22 soğutucu akışkanlı klima satın almanız mümkün değildir. Soğutucu akışkanın satışı sınırlandırılıp yasaklanmıştır. Buna ek olarak çok daha öncesinde R22 Soğutucu akışkanlı klimaların satışı tamamen sonlandırılmıştır. R22'den R410A'ya geçiş evresinde üreticiler hem R22 hem de R410A soğutucu akışkanlı klimalar üretip satışa sunmuştur. Kademeli olarak,bayi stokları bittikçe R22 soğutucu akışkanlı klimaların üretimi ve satışı sonlandırılmıştır. Aynı durum On-Off klimalardan Inverter klimalara geçiş evresinde de yaşanmıştır. R22 soğutucu akışkanlı klimaların üretim serüveninin sona ermesiyle birlikte R410A soğutucu akışkanlı On-Off klimaların üretimine geçilmiş ve On-Off ile Inverter klimalar bir arada piyasaya sunulmaya başlanmıştır. 12 kW (41000 Btu) kapasiteye kadar olan klimaların On-Off olarak üretilmesinin yasaklanması sonucu salon tipi,kaset tipi vb. cihazların haricinde bulunan duvar tipi klimaların On-Off yerine tamamının Inverter olacak şekilde üretim ve satışına devam edilmiştir. Bu dönem Inverter klimaların standart hale geldiği ve piyasada tamamen On-Off klimaların yerini aldığı dönemdir. Bunun haricinde 1998'li yıllar ve önceki yıllarda bazı markalar bir-iki model olacak şekilde inverter klima üretmişti. O dönemin Inverter teknolojisi ile günümüzdeki Inverter cihazlar arasında teknolojinin adı aynı olsa da çok büyük farklılıklar bulunmaktadır. (Eski Inverter klimaların AC Frekans kontrollü sürücüler ile kompresörü sürmesi ve günümüz cihazlarının DC PWM,PAM Modülasyonu gibi farklı çalışma şekillerine sahip olabilmesi buna örnektir).
İkinci el klima alacak olursanız On-Off olsa bile R22 yerine R410A soğutucu akışkana sahip bir klima satın almanız,olası bir arızada soğutucu akışkan ihtiyacının meydana gelmesi halinde tedarik sıkıntısı ve servis hizmetinde aksaklık yaşamamanız adına faydalı olacaktır.
Sıfır bir klima alacak olursanız,önceliği R32 soğutucu akışkanlı klimaya vermeniz faydalı olacaktır. Önceki yıllarda yapılan plânlara göre R410A soğutucu akışan, R125 içerdiği için R410A soğutucu akışkanlı klima üretimi 1 Ocak 2023'te yasaklanacaktı. VRF adını verdiğimiz çok iç üniteli sistemler bu kapsamın dışında tutulacak,konut tipi klimalar ve ısı pompalarının R410A soğutucu akışkanlı üretimi sonlandırılacaktı. Ancak tarihsel bakımdan yapılan güncellemeler sonucunda bu tarih 2025'e ertelendi. Bu sinyaller yavaş yavaş R410A'nın da kaderinin R22 gibi olacağını göstermektedir. 2025'te alınacak olan karara göre GWP değeri 970'în altında olan soğutucu akışkanların kullanımına izin verilecektir. Bu bağlamda klima sistemleri için R32 (675 GWP değerine sahip) soğutucu akışkana müsade edilecek,R32'ye alternatif bir soğutucu akışkan tercih edilene dek bu seçenek varlığını koruyacaktır. R290 yakın bir rakip görünse de yanıcılık kısmı büyük bir dezavantaj olduğu için konut uygulamalarında kullanımı pek güvenli görünmemektedir. R290'ın kullanımıyla alakalı olarak girişimler yapılmış olsa da kalifiye olmayan bir teknisyenin yanlış müdahalesi sonucu (lehim işlemi yapılırken vb. müdahalelerde) meydana gelebilecek yanma ve patlama riskleri sebebiyle üreticiler bu fikre temkinli yaklaşmaktadır. Buna karşın son derece çevreci olması da gözden kaçmayan bir detaydır. Klimadan ayrı olarak yine son derece yanıcı olan R600a (izobütan) soğutucu akışkan,buzdolaplarında R134A'nın yerini alarak aktif olarak kullanılmaktadır. R290 Soğutucu akışkanın kullanımı üzerine birçok marka risk analizi ve performans testi yapmakta ve çalışmalarına devam etmektedir. Bununla ilgili Midea marka bir klima R290 soğutucu akışkanlı klima üzerinden eğitimler vererek alıştırma çalışmaları yapmaktadır.
< Resime gitmek için tıklayın >
< Resime gitmek için tıklayın >
(Fotoğraf : En Soldaki Midea Europe'dan Mick Ma)
ABK-Qviller firması tarafından Midea üretimi klima üzerinde çeşitli testler yapılmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır. Buna rağmen ABK-Qviller Genel Müdürü Daniel Mark Kristensen R290 soğutucu akışkan kullanımına karşı net bir yorum yapmaya karşı temkinli yaklaşmaktadır ; "Bu tür ürünler için çok büyük bir pazar var. Ancak, çok düşük dış hava sıcaklıklarında ısıtma modunun güvenilirliği konusunda hala emin değiliz. Yaz aylarında klima üniteleri soğutma için daha çok kullanılıyor." Şu anda ABK-Qviller firması olarak hâlâ ürünleri test ediyor ve bir risk değerlendirmesi yapıyoruz. "Ancak genel olarak onlardan (R290'dan ve yanıcılığından) korkmuyoruz." şeklinde açıklama yapmıştır.
Ayrıca Colruyt Group firmasından Proje Mühendisi Collin Bootsveld ; "Deneyimlerimize göre, uygun önlemler alınırsa propan güvenle kullanılabilir." şeklinde olumlu bir ifade kullanmıştır.
Buna ek olarak Avrupa'nın diğer bölgelerinde de split klima sistemlerinde iklim dostu soğutucu akışkan alternatiflerine olan ilgi artıyor. Colruyt Group, yaklaşık 30.000 çalışanı ve 500'den fazla mağazasıyla Belçika'nın en büyük perakendecilerinden biridir. 2014'ten beri süpermarket zinciri, sürdürülebilirlik stratejisini güvenilir bir şekilde sürdürmek için tüm yeni mağazalarında %100 doğal soğutucu akışkanlar kullanıyor. Collin Bootsveld, soğutma sistemlerinin dönüştürülmesinden sorumlu kıdemli proje mühendisidir. Ona göre, doğal soğutucu akışkanlar,tek gerçekçi uzun vadeli çözüm ; "Soğutucu olarak Propan kullanan 160 ticari soğutma ünitemiz ve her biri 240 kW soğutma kapasiteli üç endüstriyel soğutma ünitemiz var. Ayrıca küçük (24000-34000 Btu) hava soğutmalı soğutma gruplarında da R290 kullanıyoruz. Ayrıca R290 ısı pompalarımız var.”
Tüm kurulu sistemlerde, propanın amacına sentetik muadilleri kadar, hatta onlardan daha iyi hizmet edebileceğini söylüyor. Yüksek enerji verimliliği ve orta-uzun vadeli maliyet avantajları nedeniyle, split klimalarda R290'ın küçük ofislerde ve evlerde soğutma ve ısıtma için baskın teknoloji olacağına inanıyor. "Deneyimlerimize göre, doğru önlemleri alırsanız propan güvenle kullanılabilir diyoruz".
Colruyt Group şu anda farklı tedarikçilerden üç farklı R290 modeliyle testler yapıyor, klimalardan biri Midea'dan. Bootsveld, "Fiziksel dayanıklılığı, iletişim yeteneklerini, gürültü seviyesini ve diğer parametreleri değerlendireceğiz" diye açıklamıştır.
R22 soğutucu akışkanlı bir klima satın almanız veya hali hazırda bu klimaya sahip olmanız durumunda,klima sisteminde bir sızıntı olup R22 soğutucu akışkana ihtiyaç duymanız halinde hizmet aldığınız teknik servisin elinde R22 soğutucu akışkan bulunuyor olması halinde tedarik sıkıntısı yaşamazsınız. R22 Soğutucu akışkanın üretimi,R22 Soğutucu akışkanlı klimaların üretiminin sonlandırılması,hali hazırda bulunan R22 soğutucu akışkanın kullanımına engel bir durum teşkil etmemektedir. R22 soğutucu akışkanın bulunamaması sonucunda R22 soğutucu akışkanlı olup hurdaya ayrılmış olan klimalardan (soğutucu akışkan toplama cihazı ile) toplanan soğutucu akışkanlar servis hizmetlerinde R22 soğutucu akışkanlı klimaya eklenebilir. Bu durumda bir klimadan toplanan soğutucu akışkan,ihtiyaç olan başka bir klimaya şarj edilebilir,basılabilir.
Ayrıca R22 soğutucu akışkanın sonlandırılması sebebiyle üretimi ve satışı yasal olan alternatif soğutucu akışkanların da kullanımı mümkündür. Alternatif olarak görülen soğutucu akışkanlar sistemde miktarı eksik olan R22 soğutucu akışkanın üzerine ilave edilemez. R22 Soğutucu akışkanlı sistemde bir sızıntı sonucu eksilmenin söz konusu olması halinde alternatif soğutucu akışkanların şarjı söz konusu olacaksa sistemde bulunan R22 soğutucu akışkan atmosfere salınmadan uygun şartlar altında bertaraf edilmelidir.
R22'ye alternatif olarak R417A (MO59) veya R438A (MO99) soğutucu akışkanları kullanılabilmektedir. Yapılan testler sonucunda R438A'nın performansının R22'ye R417A'dan daha yakın olduğu tespit edilmiştir. İki soğutucu akışkan da kompresör içerisinde bulunan yağlama yağının değişimine gerek kalmadan kullanılabildiği tespit edilmiştir.
Daha kapsamlı bir işçilik gerektirmesi ile beraber kompresör yağının değiştirilmesi şartı ile R22 soğutucu akışkanlı sistemlerde tedarik sıkıntısının söz konusu olması halinde R407C soğutucu akışkanın da şarj edilebileceğini söyleyebilirim. Kompresör yağı değiştirilmeden R407C şarjı sağlıklı olmamakla beraber ileride yağlama problemlerine yol açma riskine sahiptir.
R410 soğutucu akışkanlı bir klima satın almanız veya hali hazırda bu klimaya sahip olmanız durumunda R22 gibi tedarik sıkıntı çekmeniz olası değildir. 2025'te yasaklanmış olsa bile ekonomik ömrü 10-15 yıl olan bir klimanın olası arızasında R410A soğutucu akışkanın piyasada satın alınmış halde bolca bulunması (VRF sistemlerin büyük çoğunluğunun R410A kullanıyor olmasının da etkisiyle) sayesinde soğutucu akışkan tedariğinde sorun yaşama ihtimaliniz çok düşüktür. R22,R32 vb. tek bileşenli soğutucu akışkanların yanı sıra R410A,R470C gibi birden fazla soğutucu akışkanın karışımı sonucu elde edilen azeotropik (eşkaynar) soğutucu akışkanların buhar fazında sistemden sızması halinde soğutucu akışkanı meydana getiren bileşenlerin oranı bozulacağı için soğutucu akışkanın basıncı ile ısı transfer yeteneği azalacak ve sistem düzgün çalışmayacaktır.
Daha anlaşılır bir ifade ile örnek verecek olursam ;
R410A soğutucu akışkanı %50 R32 ve %50 R125'ten oluşmaktadır. 1 Kilogram R410A soğutucu akışkan bulunduran bir sistemde teorik olarak 500 gram R125 , 500 gram R32 bulunmaktadır. Sistemde bir sızıntı olması halinde,sızıntı buhar hattında meydana gelirse sızıntı homojen miktarda gerçekleşmeyecektir. Bu durumda R125'ten ne kadar,R32'den ne kadar eksildiğini bilmek mümkün olamaz. Karışımın oranı bozulduğu için eksilen miktara yine R410A (%50'şer oranda R32 ve R125) ilave edilse de sistemin içinden eksilen akışkanların oranı eşitliğini kaybettiği için ilave yapılsa bile sistemin içerisinde bulunan R410A'nın oranı bozulduğu için gereken performansı ve basınç karakteristiğini sağlayamayacaktır. Bu vb. eşkaynar soğutucu akışkanların sistemden sızması halinde sistemde kalan soğutucu akışkanın boşaltılması ve sıfırdan sisteme soğutucu akışkan şarjı yapılması gerekmektedir. Ayrıca yine eşkaynar soğutucu akışkanların sisteme sıvı halde şarj edilmesi durumunda oranının bozulmayacağına dayanarak soğutucu akışkan şarjının yapılacağı esnada ilgili soğutucu akışkan tüpünün üzerindeki yönergeye bakılarak soğutucu akışkanın sıvı (likid) halde şarj edilmesi gereklidir. Tek bileşenli soğutucu akışkanlarda buhar fazında şarj mümkün iken eşkaynar (azeotropik) soğutucu akışkanlarsa buhar şarjı mümkün değildir. Bu hatanın yapılması soğutucu akışkan tüpünün içerisindeki karışımın oranını bozacağı için tüpün içindeki soğutucu akışkanı kullanılmaz,verimsiz hale getirecektir.
R410A tedariğinin kısıtlanması halinde eski R410A soğutucu akışkanlı klimalardan toplanan soğutucu akışkanların toplanıp kullanılması mümkün olsa da,R22 gibi tek bileşenli soğutucu akışkanlar kadar verimli sonuç vermediği tespit edilmiştir. Bu bağlamda R22'de olduğu gibi R410A soğutucu akışkanların klimalardan toplanıp başka bir klimaya şarj edilmesi halinde R410A soğutucu akışkan tüpünden basılan soğutucu akışkanlar kadar iyi verim sağlamadığı bilinmektedir.
R410A soğutucu akışkanın tedariğinde sıkıntı yaşanması halinde R410A'ya en yakın alternatif olarak satışı ve kullanımı yasal olan R452B soğutucu akışkanının kullanılması mümkün ve söz konusu olacaktır. Aynı şekilde R454B soğutucu akışkanın kullanımı mümkün olsa da aynı klimada daha düşük kapasite sunmaktadır,buna karşılık R452B'ye göre daha düşük GWP değerine sahip,daha çevrecidir. Bu durum yakın zamanda değil,en az 2025'ten ve tahminimce 5-10 sene sonrasına kadar yaşanmayacak bir sorundur. Bu bağlamda özellikle R410A soğutucu akışkanlı klimayı tercih etmenizi sağlayacak bir sebep var ise R410A soğutucu akışkanlı klimayı tercih etmenizin mümkün olacağını söyleyebilirim. R32 soğutucu akışkanlı klimaların daha verimli ve daha güncel olduğu gerçeğini hatırlatmak şartıyla R410A soğutucu akışkanlı klimaların tercih edilebilir olduğunu söyleyebilirim.
R32 soğutucu akışkanlı bir klima satın almanız halinde veya R32 soğutucu akışkanlı bir klimaya sahip olmanız halinde günümüzde herhangi bir tedarik sıkıntısı yaşamanız söz konusu olmayacaktır. Klimalar için güncel ve geçerli olan,son moda diyebileceğimiz soğutucu akışkan R32'dir.
Kullanımda olan bir soğutucu akışkan için alternatifi ile ilgili bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak R32'nin halefi olarak,R32'nin ardından gelecek olan soğutucu akışkan olarak gerekli çalışmaların tamamlanması halinde R290'ın geleceğini veya R170 Etan soğutucu akışkanın kullanılabileceğini söyleyebilirim.
R32 Soğutucu akışkanın konut uygulamalarında yanıcılık riskinin sızıntı halinde sorun oluşturmayacağını söyleyebiliriz. Veriminin yüksek olması sonucu klima sistemlerinde düşük miktarda bulunması sayesinde iç ortamda bir sızıntı olması halinde soğutucu akışkanın sızdığı ortamda eser miktara ulaşamayıp tutuşamayacağını ifade etmem mümkündür.