Radyasyon kamerayı bozdu

Görevine 2016’da başlayan Juno, Jüpiter’in atmosfer yapısını ve manyetik alanını incelemek amacıyla geliştirildi. Uzay aracının üzerindeki JunoCam adlı kamera ise şimdiye kadar son derece değerli görseller servis etmeyi başardı. Öte yandan JunoCam, aynı zamanda görevin en zayıf halkalarından biri olma riskini taşıyordu. Çünkü katı hal elektroniği, Jüpiter’in ölümcül radyasyon kuşakları karşısında son derece hassas.

Juno’nun yörüngesi, uzay aracını yaklaşık her 53,5 günde bir bu yoğun radyasyon alanlarının içinden geçiriyor. Bu koşullara karşı kameranın özel bir zırhla korunmasına rağmen, 47. yörünge turundan itibaren sistemde bozulmalar başladı. Görüntülerde parazitler ve bozulmalar artarken, 56. yörüngede Dünya’ya yalnızca bozuk kareler ulaşabildi.

NASA’nın çözümü kamerayı ısıtmak oldu

Sorunun kaynağı detaylı incelemeler sonucunda belirlendi: Kamera sisteminin güç kaynağında yer alan bir gerilim regülatörü, yüksek radyasyonun etkisiyle işlevini yitiriyordu. Ancak Dünya’dan milyonlarca kilometre uzaktaki bu sistem için ne fiziksel müdahale ne de parça değişimi mümkündü. Mühendisler, bu noktada alışılmadık bir yöntem denemeye karar verdi: ısıl tavlama.

Ayrıca Bkz.Türkiye'nin üçüncü uzay yolcusu için fırlatma tarihi ve saati açıklandı!

Normalde metal ve elektronik bileşenlerde deformasyonu gidermek için kullanılan bu yöntem, kameranın iç sıcaklığını kontrollü şekilde artırmayı hedefliyordu. Juno’ya gönderilen komutlarla kamera içi sıcaklık 35 °C’ye kadar yükseltildi. Bu sıcaklık, Jüpiter’in dondurucu koşulları göz önüne alındığında oldukça yüksek. İlk denemeler sınırlı başarı sağladı ancak hasar ilerlemeye devam etti. NASA, bu kez sıcaklığı daha da artırarak etkisini izlemeye başladı.

Ve sonuç: 30 Aralık 2023’te Juno, Io uydusunun kuzey kutbuna 1.500 kilometre yaklaşırken çektiği görüntüler ilk günkü kadar iyiydi. Kükürt dioksit buzullarıyla kaplı dağlık bölgeler, net ve detaylı şekilde görüntülendi. JunoCam ile ilk deneyleri yapan Juno ekibi, bu tavlama tekniğinin türevlerini çeşitli Juno cihazlarına ve mühendislik alt sistemlerine uyguladı. Ancak sorun tamamen çözülmüş değil. Juno hâlâ yoğun radyasyona maruz kalıyor ve 74. yörünge itibarıyla görüntülerde yeniden bozulmalar baş göstermeye başladı.