Bilim kurgu gibi görünse de, lazerle yeraltına inmek artık hayal değil. Projede, özellikle sert granit gibi kayalarda saatte 20 metreye varan kazı hızına ulaşılmış durumda.

Bu sistemde, lazerle ısıtılan kaya hem eriyor hem de buharlaşıyor. Aynı zamanda oluşan mikro patlamalarla kaya küçük parçalara ayrılıyor. Bu kalıntılar, kriyojenik (aşırı soğutulmuş) basınçlı nitrojen gazı kullanılarak yüzeye taşınıyor. Kazı sırasında oluşan aşırı sıcaklık, kuyu çevresindeki kayaçların yaklaşık 1 cm kalınlığında camlaşmasına neden oluyor. Bu da kuyunun metal kaplama gibi ek güçlendirmelere ihtiyaç duymadan kendi kendine dayanıklı hâle gelmesini sağlıyor.

Kesintisiz Kazı Avantajı

Lazer sisteminde ise kazı işlemi sabit bir enerji kaynağı, birkaç lens ve kuyu başındaki lazer ekipmanlarıyla sürdürülüyor. Bu sayede ekipmanın kuyu dibine inmesi gerekmiyor; lazer yukarıdan gönderiliyor ve kazı işlemi sürekli devam edebiliyor.

Enerji Üretimi için Yeni Fırsat

Derinlik arttıkça yer altındaki kayaçların sıcaklığı da yükseliyor. Bu sıcaklık, kapalı devre boru sistemleriyle dolaştırılan suyun ısıtılması için kullanılabilir. Isınan su yüzeye çıkarılarak elektrik üretimi ya da ısıtma amacıyla değerlendiriliyor. Soğuyan su tekrar aşağı gönderilip işlem döngüsel olarak sürdürülebiliyor.

Teknik Bulgular ve Ekonomik Etki

Üç yıl önce başlatılan projede şu anda saatte 5 ila 15 metre arası kazı hızına ulaşıldı. En iyi sonuçlar granit gibi sert kayalarda elde edilirken, kireçtaşı gibi daha yumuşak taşlarda bazı zorluklarla karşılaşıldı. Yaklaşık 700 °C sıcaklık, lazer kazı için en verimli nokta olarak belirlendi. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kazı hızının saatte 30 metreye çıkması, böylece geleneksel yöntemlere kıyasla 10 kat daha hızlı olması bekleniyor.

Maliyet açısından da önemli avantajlar söz konusu. Özellikle derin kazılarda mekanik yöntemlere kıyasla metre başına maliyetin dörtte birine (yaklaşık 1.000 €) düşmesi öngörülüyor.

Bu proje, ticari bir ürün ortaya çıkarmaktan ziyade, lazerle kazı teknolojisinin hangi dalga boylarında, hangi kayaçlarda nasıl çalıştığını ve çıkan kırıntıların hangi sıvılarla yüzeye taşınabileceğini test etmeye odaklanıyor. Ancak bu çalışmaların ileride ticari uygulamalara veya yeni projelere temel oluşturması oldukça muhtemel.